Dit jaar zal deze populaire cursus over de intelligentie van honden nog 2x fysiek worden georganiseerd in Amsterdam: eind september en half november. Tijdens deze cursus zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas een vrolijk en up to date overzicht geven van wetenschappelijk onderzoek naar de intelligentie van honden. De cursus is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over honden. 

Elke cursus bestaat uit 2 cursusdagen die op zaterdagen worden georganiseerd. De cursus eind september zal plaatsvinden op zaterdagen 24 september en 1 oktober. De cursus half november vindt plaats op zaterdagen 12 en 19 november.

Beschrijving cursus:

Al meer dan 15.000 jaar leven mensen samen met honden. De afgelopen 25 jaar vinden er heel veel nieuwe studies plaats naar de intelligentie of cognitie van honden. Zo zijn er inmiddels aparte instituten opgericht aan universiteiten over de hele wereld waar intelligentie-onderzoek met honden wordt gedaan: het Family Dog Project aan de Universiteit van Boedapest (Adam Miklosi), het Clever Dog Lab aan de Universiteit van Wenen (Ludwig Huber) en het Duke Canine Cognition Center aan de Duke University in de Verenigde Staten (Brian Hare). Uit deze recente studies blijkt dat honden veel slimmer zijn dan we tot nu toe dachten. Honden blinken vooral uit in sociale intelligentie, waardoor ze ook zeer goed met mensen kunnen samenleven. Tijdens deze cursus zal dr. Rivas uitgebreid ingaan op de uitkomsten van al deze recente onderzoeken met honden. De cursus geeft U een goed overzicht van de huidige stand van zaken op het gebied van de wetenschappelijke kennis over de intelligentie van honden. Dat zal voor een deel ook Uw eigen beeld veranderen van waar honden toe in staat zijn qua intelligentie. De cursus bestaat uit de volgende 2 cursusdagen, die ook afzonderlijk te volgen zijn.

Cursusdag 1.

Onderwerpen: Inleiding. Geschiedenis onderzoek intelligentie honden. De domesticatiegeschiedenis van honden. Het domesticatie-experiment met zilvervossen. Begrip van menselijke communicatieve signalen. Taalonderzoek.

Omschrijving: Wat is intelligentie of cognitie? Al meer dan 100 jaar vindt er onderzoek plaats naar de intelligentie van dieren, maar honden werden lange tijd genegeerd als domme, “onnatuurlijke” dieren. We bespreken kort de gedachten over hondenintelligentie van Charles Darwin, Pavlov, Thorndike, Lloyd Morgan, het behaviorisme en de cognitieve revolutie in de vergelijkende psychologie en ethologie. Wie waren de voorouders van honden? De zintuigen van de hond: informatiekanalen van kennis. Hoe heeft de domesticatie van honden plaatsgevonden? Hebben wolven zichzelf eigenlijk gedomesticeerd tot honden? Wat voor implicaties heeft het langlopende experiment met tamme zilvervossen voor de domesticatie van honden? En wat betekent de domesticatiegeschiedenis voor de gerichtheid van honden op mensen en het begrijpen van menselijke communicatieve signalen zoals wijzen en blikrichting? En hoe steken hun vermogens af in vergelijking met wolven en andere hondachtigen? Wat zijn de resultaten van het taalonderzoek met honden? We behandelen de “wonderhonden” uit het begin van de 20e eeuw en de lessen van het paard Slimme Hans. Hoeveel menselijke woorden kunnen honden snappen? Zijn sommige honden extra goed in het begrijpen van woorden?

Cursusdag 2.

Onderwerpen: De (intentionele) communicatie van honden. Begrip van het zien, horen en weten van mensen. Basale cognitie. Fysieke intelligentie. Sociaal leren en imitatie. Samenwerking, empathie en rouw.

Omschrijving: Is de communicatie van honden doelbewust of intentioneel te noemen? Drukken honden verschillende zaken uit met hun communicatieve geluiden? Hoe goed kunnen mensen de emoties van honden in hun geblaf herkennen? Begrijpen honden wat mensen zien, horen en weten? Letten ze daar op bij de interactie met de mens en proberen honden zo ongemerkt stout of ongehoorzaam te zijn? Hebben ze door dat voorwerpen blijven bestaan (object-permanentie) en hoe gedragen honden zich in spannende onderzoeken als de toverbeker? Kunnen honden verschillende hoeveelheden onderscheiden? Hebben ze ook een vorm van zelfbewustzijn? En hoe ver reikt hun intelligentie over de fysieke wereld en de causale verbanden tussen objecten? Waaruit bestaat hun ruimtelijke cognitie? Zijn ze in staat tot samenwerking bij coöperatief touwtrekken? Wat leren honden door sociale observatie en zijn ze in staat tot imitatie? Hoe herkennen ze een ander als specifiek individu en hoe vormen ze zich een oordeel over de ander? Kunnen honden besmet raken met de emoties van mensen? Verzoenen honden zich na een conflict en troosten ze elkaar? Bestaat er bewijs voor empathie bij honden? En wat is er bekend over rouw bij honden en de emotionele hechting en neurochemie (waaronder het hormoon oxytocine) in de relatie van honden met de mensen met wie ze samenleven?

Cursusboek:

Bij deze cursus gebruiken we als cursusboek De wijsheid van honden. Over intelligentie en gedrag van ons meest geliefde huisdier van Brian Hare & Vanessa Woods. Dat is de Nederlandse vertaling van The genius of dogs. How dogs are smarter than you think, geschreven door professor in de evolutionaire antropologie Brian Hare, co-directeur van het Duke Canine Cognition Center aan de Duke University in North Carolina (VS). Hoewel dit boek alweer in 2013 is verschenen is het nog steeds het meest complete Nederlandstalige overzicht voor een algemeen publiek van de resultaten van al het recente onderzoek naar de intelligentie van honden. Tijdens de cursus gelden per cursusdag een aantal hoofdstukken uit dit boek als voorbereiding. De cursisten kunnen deze hoofdstukken dan vantevoren lezen en daarbij vragen noteren, zowel over de tekst als men iets niet snapt, als over de inhoud, wanneer men een discussievraag heeft. Deze vragen kunnen dan op de cursus zelf worden gesteld en gezamenlijk behandeld worden. De aanschaf van het cursusboek isvolledig facultatief, dus niet verplicht om aan de cursus mee te kunnen doen. Men kan de cursus namelijk ook volgen zonder het cursusboek te hebben gelezen, aangezien dr. Rivas de belangrijkste materie uit het boek in de vorm van een samenvatting zal presenteren. Het ISBN nr van het boek is: 9789026323980, is uitgegeven bij Ambo/Anthos in Amsterdam en is te bestellen in de boekhandel of op internet. 

Voor wie? De cursus is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de intelligentie van honden, of men nu wel of niet zelf een huishouden deelt met een hond. Daarnaast is deze zeer geschikt voor mensen die professioneel met honden werken, zoals dierenartsen en hondengedragstherapeuten. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. Cursisten die alleen 1 cursusdag volgen krijgen een deelcertificaat.

Voertaal. De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.

Kosten. Deelname aan de volledige cursus kost 140 euro. Deze cursus wordt een paar keer jaar georganiseerd. Men kan dan ook alleen deelnemen aan 1 van de 2 cursusdagen en de ontbrekende cursusdag later in het jaar volgen. Deelname aan een afzonderlijke cursusdag kost 70 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.

Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 40 euro voor de volledige cursus of 20 euro per afzonderlijke cursusdag.

Data en tijden. Deze cursus wordt nog 2x gegeven, eind september en half november. Elke cursus bestaat uit twee cursusdagen op een zaterdag. De data van de cursus eind september zijn: zaterdagen 24 september en 1 oktober. De data van de cursus half november zijn: zaterdagen 12 en 19 november. Elke cursusdag begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.

Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met de auto en met het openbaar vervoer. Gratis parkeren is mogelijk op de Gustav Mahlerlaan en de A.J. Ernstlaan. Hulphonden zijn toegestaan in het gebouw.

Coronamaatregelen. De pandemie is nog niet voorbij, dus ook wij willen nog voorzichtigheid betrachten. Dat betekent dat wij aan de deelnemers zullen vragen zich te houden aan de basisregels (thuisblijven bij klachten, geen handen schudden, vaak de handen wassen, e.d.). Het dragen van een mondkapje is niet nodig, tenzij men dat zelf liever wil dragen. Ook zal er niet gewerkt worden met een coronatoegangsbewijs. Iedereen wordt gevraagd om zich vriendelijk en respectvol naar elkaar te gedragen en rekening te houden met elkaar. Mocht de overheid dit najaar onverhoopt toch nog verdergaande maatregelen invoeren waardoor deze cursus fysiek niet kan doorgaan, dan geldt Uw betaling als een tegoedbon voor deelname aan een toekomstige fysieke cursus zodra dat weer mogelijk is.

Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com  of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.

Let op: geef in Uw aanmelding duidelijk aan of U wilt deelnemen aan de cursus van eind september of aan de cursus van half november!

Wilt U deze cursus liever online volgen? Dat kan, want deze cursus wordt deze herfst ook 2x online georganiseerd in de vorm van 3 Zoom bijeenkomsten: Eind september/begin oktober op donderdag 29 september, dinsdag 4 oktober en donderdag 6 oktober.  En half november op dinsdag 15 november, donderdag 17 november en dinsdag 22 november. Klik hier voor alle informatie over deze online cursus.

Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere honden (of andere dieren); mensen met een hulphond; honden- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers en vrijwilligers van honden- en andere dierenorganisaties, dierenasiels, dierenambulances, hondenuitlaatservices en hondenrasverenigingen; hondentrainers en -instructeurs; mensen die speurwerk met honden verrichten; mensen van de “dierenpolitie”; studenten diergeneeskunde, ethologie, psychologie, Dier en zorg management, dierverzorging, en veterinaire natuurgeneeskunde; en mensen zonder hond die gewoon hun kennis over honden wilden vergroten.

Eerdere deelnemers over deze cursus:

“Heb de cursus als prettig ervaren en heb onwijs veel geleerd.” “Boeiende dagen! Ik heb genoten van de onderwerpen. Je didactische vaardigheden zijn erg prettig.”

“Ik heb met veel plezier en interesse de twee cursusdagen bijgewoond. Ook mijn labrador is tevreden. Zij is blij dat haar intelligentie eindelijk wetenschappelijk is onderbouwd.”

“Hartelijk dank voor de heel erg interessante dagen. Knap hoe je ons mensen betrekt bij de boeiende thema’s.”

“Bedankt voor alle informatie en de zeer informatieve en boeiende lesdagen.”

“De Wijsheid van Honden, wat een ontzettend leuk en interessant boek!”

“Was heel leerzaam, duidelijk uitgelegd en alles eigenlijk meteen zelf toe te passen! Dank je wel!”

“Wil je meer weten over de intelligentie van honden? Kom dan naar deze interessante cursus. Laat je verbazen.”