Online cursus “Slimme katten! De intelligentie van katten” 15 juni 2024

Er blijft veel belangstelling bestaan voor de nieuwe cursus “Slimme katten! De intelligentie van katten” die we sinds een jaar organiseren. Veel mensen zijn nog niet op de hoogte van de nieuwe studies naar de intelligentie van katten, maar zijn daar wel erg benieuwd naar. Daarom wordt in het lenteprogramma aan dierencursussen in 2024 ook de online versie van deze cursusdag in juni opnieuw aangeboden, en wel op zaterdag 15 juni.

Omschrijving cursus:

Zijn katten slimme beesten? “Natuurlijk!,” zullen mensen zeggen die met katten samenleven. Ze kunnen goed jagen en over allerlei voorwerpen heen klauteren zonder deze om te stoten. Ze herkennen de mens met wie ze samenleven en onderscheiden die van een vreemde mens. Ze maken ook onderscheid tussen andere katten en weten wie een vriendje en wie een vijand is. Ze weten heel goed aan een mens duidelijk te maken wat ze willen en gebruiken dan goed oogcontact met de mens. En als een kat verboden voer wil opeten houdt deze zich heel stil, zodat de mens het stoute gedrag niet opmerkt. Maar kloppen al deze beweringen wel? Zijn katten echt zo slim, of denken wij mensen alleen dat ze slim zijn? Nieuw wetenschappelijk onderzoek begint nu eindelijk goed naar de intelligentie van katten te kijken. De resultaten daarvan zullen worden gepresenteerd tijdens deze volledig nieuwe online cursusdag die op zaterdag 15 juni 2024 zal worden georganiseerd.

In de wetenschappelijke studie naar de intelligentie van dieren zijn katten nog maar heel weinig bestudeerd. Dat is best opmerkelijk te noemen, want het is één van de meest voorkomende huisdieren. Het andere meest populaire huisdier daarentegen, de hond, is al sinds halverwege jaren ’90 onderwerp van onderzoek geweest en inmiddels zijn er meerdere instituten aan universiteiten over de hele wereld die zich specifiek bezighouden met de intelligentie van honden. Zo blinken honden uit in sociale intelligentie en snappen ze heel veel van de interactie tussen mens en hond. Katten werden vaak gezien als lastigere wezens om te bestuderen, omdat zij veel minder dan honden bereid zouden zijn om dingen voor mensen te doen en niet snel mee willen doen aan experimenten. 

dr. Rivas en kat Slungel

De laatste jaren is er verandering aan het komen in dit onderscheid tussen katten en honden en worden er steeds meer studies gepubliceerd naar de intelligentie of cognitie van katten. Wetenschappers zijn meer studies gaan opzetten waarbij de katten niet op de universiteit in een kamer worden onderzocht, maar gewoon bij de katten thuis in hun vertrouwde omgeving, wat ertoe heeft geleid dat er meer studies konden worden uitgevoerd. Daarnaast zien we meer creativiteit bij de wetenschappers en het zich verplaatsen in een kat zelf, waardoor de onderzoekers de studies en experimenten opzetten in de vorm van een spel-interactie of het zoeken naar voedsel. Zo zien we nu een aantal onderzoeksgroepen aan meerdere universiteiten zich richten op de intelligentie van katten. Aan de Oregon State University is het Human-Animal Interaction Lab opgericht onder leiding van de psychologe Monique Udell en waar psychologe Kristyn Vitale veel onderzoek doet met huiskatten. Ook aan Japanse universiteiten wordt nu kattenonderzoek gedaan, zoals aan de faculteit Diergeneeskunde aan de Azabu Universiteit bij Tokyo (Saho Takagi) en de faculteit Psychologie van de Universiteit van Kyoto (Atsuko Saito). Aan de Universiteit van Sussex in Brighton, Engeland vindt onder leiding van de psychologe Karen McComb ook onderzoek plaats met katten. Verder vinden er studies plaats naar de intelligentie van katten aan onder meer de Nationale Autonome Universiteit van Mexico, de universiteit van Boedapest in Hongarije en een aantal andere universiteiten.

Soms hebben deze nieuwe kattenstudies verrassende resultaten, geregeld zijn de uitkomsten ook onduidelijk of voor velerlei uitleg vatbaar, en vaak bevestigen de onderzoeken onze ideeën over de aard van katten. Andersom komt het ook voor dat de experimenten het strakke onderscheid tussen katten en honden doen vervagen en lijkt het erop dat katten in sociale slimheid toch echt niet onderdoen voor honden. Zo blijken ook katten toch veel te begrijpen van de interactie met mensen. En kunnen ze zeer zeker affectie voelen voor de mensen met wie ze samenleven. 

Hoog tijd dus voor een speciale cursusdag over de intelligentie van katten! Deze zal worden gegeven door psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas, die al meer dan 10 jaar de populaire cursus “Slimme honden!” over de intelligentie van honden organiseert. Eindelijk ruim baan dus voor een ander heerlijk dier: de kat! Tijdens deze cursusdag zullen we de recente studies naar de intelligentie van katten op een vrolijke en boeiende manier presenteren en bespreken. Er zullen een aantal filmpjes worden getoond en er zal gepoogd worden wat voorlopige eindconclusies te trekken over de specifieke slimheid van katten. Uw beeld van katten zal gedeeltelijk worden bevestigd en wellicht voor een ander deel worden bijgesteld. En we zullen ontdekken dat katten zeker slim zijn!

Onderwerpen: Object permanentie: Snappen katten dat een voorwerp blijft bestaan, ook als dat voorwerp even niet meer waarneembaar is? Numerieke vermogens: Maken katten onderscheid tussen verschillende hoeveelheden, kunnen ze tellen? Zijn ze ontvankelijk voor de geometrische Delboeuf illusie, waardoor een hoeveelheid voer op een groter bord groter lijkt dan dezelfde hoeveelheid voer op een kleiner bord? Waaruit bestaat de fysieke en ruimtelijke cognitie van katten? Hebben ze door dat er een verband bestaat tussen de aanwezigheid van een voorwerp in een houder en het geluid dat die houder maakt als deze wordt geschud? En reageren ze als een mens hun naam noemt, of is dat alleen een projectie van katten eigenaren? Hoe goed kunnen ze een ander als individu herkennen? Herkent een moederpoes de geur van haar kittens, en een kat de geluiden van diens moeder? Reageren ze op de stem van een bekende mens? Kennen ze ook de namen van andere katten als ze in huishoudens met meerdere katten leven? En wat valt er te denken van de Japanse kat Ebisu, waarvan de eigenaar beweerde dat zij een aantal menselijke handelingen kon imiteren? Hoe goed zijn katten in de communicatie met mensen? Snappen ze wat wij bedoelen als we ergens naar wijzen of naar kijken? En hoe geven ze ons aan wat ze willen en letten ze daarbij op de aandachtigheid van een mens? Zijn ze in staat om de emoties van een mens goed te herkennen? Hoort een poezenmoeder de nood van haar kittens wanneer die angstig zijn? Vertonen katten ook empathisch gedrag: troosten ze een ander en helpen ze iemand in nood? Naast onderzoek met huiskatten zullen er ook een aantal intelligentie studies met andere katachtigen zoals leeuwen en cheetah’s worden behandeld.

Bij deze cursus zullen we geen cursusboek gebruiken, want er zijn nog geen specifieke boeken over de intelligentie van katten. Men kan wel ter voorbereiding de volgende boeken lezen, maar dat is absoluut geen verplichting om deel te nemen. Het vorig jaar uitgekomen boek Being your cat. What’s really going on inside your feline’s mind geschreven door de Britse bioloog en diergeneeskundige Daniel Mills en Celia Haddon. En het boek What your cat is thinking van de Zweedse bioloog Bo Söderström uit 2019. 

Voor wie? De cursus is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de intelligentie van katten, of men nu wel of niet zelf een huishouden deelt met een kat. Daarnaast is deze zeer geschikt voor mensen die professioneel met katten werken, zoals dierenartsen en kattengedragstherapeuten. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. 

Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands.

Kosten. Deelname aan de cursus kost 55 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.

Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 15 euro voor deelname aan de cursusdag.

Datum en tijden. De cursus bestaat uit 1 Zoom bijeenkomst op zaterdag 11 juni 2024. De bijeenkomst begint om 11.00 en eindigt om 15.00 uur. Er zullen een drietal pauzes van 10 minuten zijn.

Benodigdheden voor deelname. Om deel te kunnen nemen aan deze online cursus heeft U een computer of tablet nodig, met een ingebouwde camera en microfoon. Daarnaast is een goed werkende internet verbinding van belang. Ook zult U vooraf het gratis programma Zoom Basic moeten downloaden via de webpagina http://www.zoom.us Als U zich heeft opgegeven, ontvangt U een uitgebreide uitleg hoe U Zoom moet downloaden en hoe U het programma tijdens de Zoom bijeenkomsten moet gebruiken. 

Maximaal aantal deelnemers. We zullen tijdens deze cursus met maximaal 12 personen digitaal samenzijn. De docent en 11 deelnemers. Tijdens de Zoom bijeenkomst zult U op Uw scherm dan Uzelf, de docent en de andere deelnemers kunnen zien en horen. 

Opname cursus om deze later terug te kijken. De cursus zal worden opgenomen in de cloud van Zoom. Dit gebeurt om de deelnemers de mogelijkheid te geven om na afloop van de cursus deze nog eens terug te kunnen kijken. Deelnemers kunnen tot 30 dagen na de cursus via een aparte link naar een Zoom webpagina met een wachtwoord toegang krijgen tot de opgenomen cursus. De deelnemers kunnen de cursus daarmee niet downloaden. Alles wat wordt opgenomen zal dus beperkt blijven tot de deelnemers en zal niet publiek worden gemaakt.

Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com  of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.

Wilt U deze cursus liever fysiek volgen? Dat kan, want deze cursus wordt ook fysiek georganiseerd in Amsterdam op zaterdag 8 juni 2024. Klik hier voor alle informatie over deze fysieke cursus.

Kijk op de Agenda pagina voor alle cursussen (fysiek en online) die in deze periode worden georganiseerd.

Cursusdag “Slimme katten! De intelligentie van katten” Amsterdam 8 juni 2024

Aangezien er veel belangstelling blijft bestaan voor een overzicht van recent wetenschappelijk onderzoek naar de intelligentie van katten keert ook de nieuwe cursus “Slimme katten!” in het lenteprogramma van 2024 terug. Deze zal begin juni worden georganiseerd. De cursus zal zowel fysiek in Amsterdam als online worden georganiseerd. De online cursusdag zal plaatsvinden op zaterdag 15 juni 2024. Hieronder vindt U de beschrijving van de fysieke cursusdag op zaterdag 8 juni 2024. Tot ziens in Amsterdam!

Zijn katten slimme beesten? Natuurlijk!, zullen mensen zeggen die met katten samenleven. Ze kunnen goed jagen en over allerlei voorwerpen heen klauteren zonder deze om te stoten. Ze herkennen de mens met wie ze samenleven en onderscheiden die van een vreemde mens. Ze maken ook onderscheid tussen andere katten en weten wie een vriendje en wie een vijand is. Ze weten heel goed aan een mens duidelijk te maken wat ze willen en gebruiken dan goed oogcontact met de mens. En als een kat verboden voer wil opeten houdt deze zich heel stil, zodat de mens het stoute gedrag niet opmerkt. Maar kloppen al deze beweringen wel? Zijn katten echt zo slim, of denken wij mensen alleen dat ze slim zijn? Nieuw wetenschappelijk onderzoek begint nu eindelijk goed naar de intelligentie van katten te kijken. De resultaten daarvan zullen worden gepresenteerd tijdens deze nieuwe cursusdag die op zaterdag 8 juni 2024 zal worden georganiseerd in Amsterdam.

In de wetenschappelijke studie naar de intelligentie van dieren zijn katten nog maar heel weinig bestudeerd. Dat is best opmerkelijk te noemen, want het is één van de meest voorkomende huisdieren. Het andere meest populaire huisdier daarentegen, de hond, is al sinds halverwege jaren ’90 onderwerp van onderzoek geweest en inmiddels zijn er meerdere instituten aan universiteiten over de hele wereld die zich specifiek bezighouden met de intelligentie van honden. Zo blinken honden uit in sociale intelligentie en snappen ze heel veel van de interactie tussen mens en hond. Katten werden vaak gezien als lastigere wezens om te bestuderen, omdat zij veel minder dan honden bereid zouden zijn om dingen voor mensen te doen en niet snel mee willen doen aan experimenten. 

De laatste jaren is er verandering aan het komen in dit onderscheid tussen katten en honden en worden er steeds meer studies gepubliceerd naar de intelligentie of cognitie van katten. Wetenschappers zijn meer studies gaan opzetten waarbij de katten niet op de universiteit in een kamer worden onderzocht, maar gewoon bij de katten thuis in hun vertrouwde omgeving, wat ertoe heeft geleid dat er meer studies konden worden uitgevoerd. Daarnaast zien we meer creativiteit bij de wetenschappers en het zich verplaatsen in een kat zelf, waardoor de onderzoekers de studies en experimenten opzetten in de vorm van een spel-interactie of het zoeken naar voedsel. Zo zien we nu een aantal onderzoeksgroepen aan meerdere universiteiten zich richten op de intelligentie van katten. Aan de Oregon State University is het Human-Animal Interaction Lab opgericht onder leiding van de psychologe Monique Udell en waar psychologe Kristyn Vitale veel onderzoek doet met huiskatten. Ook aan Japanse universiteiten wordt nu kattenonderzoek gedaan, zoals aan de faculteit Diergeneeskunde aan de Azabu Universiteit bij Tokyo (Saho Takagi) en de faculteit Psychologie van de Universiteit van Kyoto (Atsuko Saito). Aan de Universiteit van Sussex in Brighton, Engeland vindt onder leiding van de psychologe Karen McComb ook onderzoek plaats met katten. Verder vinden er studies plaats naar de intelligentie van katten aan onder meer de Nationale Autonome Universiteit van Mexico en de universiteit van Boedapest in Hongarije en een aantal andere universiteiten.

Esteban Rivas en kater Slungel

Soms hebben deze nieuwe kattenstudies verrassende resultaten, geregeld zijn de uitkomsten ook onduidelijk of voor velerlei uitleg vatbaar, en vaak bevestigen de onderzoeken onze ideeën over de aard van katten. Andersom komt het ook voor dat de experimenten het strakke onderscheid tussen katten en honden doen vervagen en lijkt het erop dat katten in slimheid toch echt niet onderdoen voor honden. Zo blijken ook katten toch veel te begrijpen van de interactie met mensen. En kunnen ze zeer zeker affectie voelen voor de mensen met wie ze samenleven. 

Hoog tijd dus voor een speciale cursusdag over de intelligentie van katten! Deze zal worden gegeven door psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas, die al meer dan 10 jaar de populaire cursus “Slimme honden!” over de intelligentie van honden organiseert. Eindelijk ruim baan dus voor een ander heerlijk dier: de kat! Tijdens deze cursusdag zullen we de recente studies naar de intelligentie van katten op een vrolijke en boeiende manier presenteren en bespreken. Er zullen een aantal filmpjes worden getoond en er zal gepoogd worden wat voorlopige eindconclusies te trekken over de specifieke slimheid van katten. Uw beeld van katten zal gedeeltelijk worden bevestigd en wellicht voor een ander deel worden bijgesteld. En we zullen ontdekken dat katten zeker slim zijn!

Onderwerpen: Object permanentie: Snappen katten dat een voorwerp blijft bestaan, ook als dat voorwerp even niet meer waarneembaar is? Numerieke vermogens: Maken katten onderscheid tussen verschillende hoeveelheden, kunnen ze tellen? Zijn ze ontvankelijk voor de geometrische Delboeuf illusie, waardoor een hoeveelheid voer op een groter bord groter lijkt dan dezelfde hoeveelheid voer op een kleiner bord? Waaruit bestaat de fysieke en ruimtelijke cognitie van katten? Hebben ze door dat er een verband bestaat tussen de aanwezigheid van een voorwerp in een houder en het geluid dat die houder maakt als deze wordt geschud? En reageren ze als een mens hun naam noemt, of is dat alleen een projectie van katten eigenaren? Hoe goed kunnen ze een ander als individu herkennen? Herkent een moederpoes de geur van haar kittens, en een kat de geluiden van diens moeder? Reageren ze op de stem van een bekende mens? Kennen ze ook de namen van andere katten als ze in huishoudens met meerdere katten leven? En wat valt er te denken van de Japanse kat Ebisu, waarvan de eigenaar beweerde dat zij een aantal menselijke handelingen kon imiteren? Hoe goed zijn katten in de communicatie met mensen? Snappen ze wat wij bedoelen als we ergens naar wijzen of naar kijken? En hoe geven ze ons aan wat ze willen en letten ze daarbij op de aandachtigheid van een mens? Zijn ze in staat om de emoties van een mens goed te herkennen? Hoort een poezenmoeder de nood van haar kittens wanneer die angstig zijn? Vertonen katten ook empathisch gedrag: troosten ze een ander en helpen ze iemand in nood? En hoe zit het met de hechting van katten aan mensen: houden katten niet van mensen of hebben katten mensen niet nodig (een subtiel onderscheid)? Naast onderzoek met huiskatten zullen er ook een aantal intelligentie studies met andere katachtigen zoals leeuwen en cheetah’s worden behandeld.

Bij deze cursus zullen we geen cursusboek gebruiken, want er zijn nog geen specifieke boeken over de intelligentie van katten. Men kan wel ter voorbereiding de volgende boeken lezen, maar dat is absoluut geen verplichting om deel te nemen. Het vorig jaar uitgekomen boek Being your cat. What’s really going on inside your feline’s mind geschreven door de Britse bioloog en diergeneeskundige Daniel Mills en Celia Haddon. En het boek What your cat is thinking van de Zweedse bioloog Bo Söderström uit 2019. 

Voor wie? De cursus is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de intelligentie van katten, of men nu wel of niet zelf een huishouden deelt met een kat. Daarnaast is deze zeer geschikt voor mensen die professioneel met katten werken, zoals dierenartsen en kattengedragstherapeuten. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. 

Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands.

Kosten. Deelname aan de cursus kost 70 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.

Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 20 euro voor deelname aan de cursusdag.

Datum en tijden. De cursusdag wordt georganiseerd op zaterdag 8 juni 2024en begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.

Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer.

Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com  of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.

Wilt U deze cursusdag liever online volgen? Dat kan, want deze cursusdag wordt ook als een online cursus in 1 Zoom bijeenkomst georganiseerd op zaterdag 15 juni 2024.Klik hier voor alle informatie over deze online cursus.

Kijk op de Agenda pagina voor alle cursussen (fysiek en online) die in deze periode worden georganiseerd.

Online cursus “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” mei 2024

Ook vogels kennen sexuele lust en affectie

In mei zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas de cursus “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” ook weer organiseren in een online versie. Deze zal plaatsvinden in de vorm van 2 Zoom bijeenkomsten op dinsdag 21 mei en donderdag 23 mei 2024. Elke bijeenkomst zal 4 uur duren en plaatsvinden van 11.00 tot 15.00 uur. De cursus is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over de gevoelens en emoties van dieren.

Beschrijving cursus:

Wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan mensen? Kúnnen ze eigenlijk wel iets voelen en ervaren, hebben ze een bewustzijn? Dit boeiende vraagstuk staat al lange tijd in de belangstelling van wetenschappers en filosofen. Tijdens deze cursus gaat Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Zelfs hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van veronderstelde afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren veel hersenstructuren en neurochemische stoffen voor dezelfde emotionele systemen delen, zoals angst, woede, sexuele lust, ouderlijke zorg en affectie, verdriet en speelsheid. En welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen, die deze naaste verwanten van mensen werden aangeleerd in het kader van taalonderzoek. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor gevoelens en emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening: het weer vrede sluiten na een conflict door middel van vriendelijke gedragingen. Welke dieren troosten een ander die verdrietig is? En bij welke dieren zien we vormen van gerichte hulp aan een ander in nood? En wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?

Tekening: Eric Windhorst

Deel 1. Dinsdag 21 mei 2024. 

Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij chimpansees en gorilla’s in het taalonderzoek. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het analogie postulaat. Geschiedenis van het denken van mensen over bewustzijn bij andere dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap.

Deel 2. Donderdag 23 mei 2024.

Onderwerpen: Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier. Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.

Voor dit in mei 2022 verschenen boek “Dierzaamheid” heeft Esteban Rivas het hoofdstuk “Het gevoelsleven van dieren” geschreven. Het hoofdstuk kan als voorbereiding voor deze cursus worden gelezen, maar dat is niet verplicht.

Voor wie? De cursus is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van honden en allerlei andere dieren. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk digitaal certificaat van deelname.

Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.

Kosten. Deelname aan de cursus kost 110 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.

Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 30 euro voor deelname aan de cursus.

Data en tijden. De cursus bestaat uit 2 Zoom bijeenkomsten op de volgende 2 data: dinsdag 21 mei en donderdag 23 mei 2024. Elke bijeenkomst begint om 11.00 en eindigt om 15.00 uur. Er zullen een drietal pauzes van 10 minuten per bijeenkomst zijn.

Benodigdheden voor deelname. Om deel te kunnen nemen aan deze online cursus heeft U een computer of tablet nodig, met een ingebouwde camera en microfoon. Daarnaast is een goed werkende internet verbinding van belang. Ook zult U vooraf het gratis programma Zoom Basic moeten downloaden via de webpagina http://www.zoom.us Als U zich heeft opgegeven, ontvangt U een uitgebreide uitleg hoe U Zoom moet downloaden en hoe U het programma tijdens de Zoom bijeenkomsten moet gebruiken. 

Maximaal aantal deelnemers. We zullen tijdens deze cursus met maximaal 12 personen digitaal samenzijn. De docent en 11 deelnemers. Tijdens de Zoom bijeenkomsten zult U op Uw scherm dan Uzelf, de docent en de andere deelnemers kunnen zien en horen. 

Opname cursus om deze later terug te kijken. De cursus zal worden opgenomen in de cloud van Zoom. Dit gebeurt om de deelnemers de mogelijkheid te geven om na afloop van de cursus deze nog eens terug te kunnen kijken. Ook kunnen deelnemers die onverwacht niet konden deelnemen aan 1 van de bijeenkomsten, of die technische problemen hadden, op die manier de bijeenkomsten terug kijken. Deelnemers kunnen tot 30 dagen na de cursus via een aparte link naar een Zoom webpagina met een wachtwoord toegang krijgen tot de opgenomen cursus. De deelnemers kunnen de cursus daarmee niet downloaden. Alles wat wordt opgenomen zal dus beperkt blijven tot de deelnemers en zal niet publiek worden gemaakt.

Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com  of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.

Wilt U deze cursus liever fysiek volgen? Dat kan, want de inhoud van deze cursus wordt in de vorm van 1 cursusdag ook fysiek georganiseerd in Amsterdam op zaterdag 11 mei. Klik hier voor alle informatie over deze fysieke cursus.

Eerdere deelnemers aan deze cursus  waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.

Eerdere deelnemers over deze cursus:

“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus.”

“Ik heb enorm genoten van je cursus!”

“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”

“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”

“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”

Cursusdag “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” fysiek in Amsterdam 11 mei 2024

Zijn mensen de enige dieren met gevoelens en emoties? Kunnen alleen mensen zaken als pijn en plezier voelen en ervaren of delen we die beleving met andere dieren? De wetenschappelijke studie van het gevoelsleven van mensen en andere dieren levert inmiddels heel veel informatie waarmee we de aanwezigheid van een gevoelsleven bij alle dieren goed kunnen beargumenteren. Maar wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan? Kunnen ze vrolijk zijn, verdrietig, angstig, boos, geil, speels, empathisch? Kom er alles over te weten tijdens de cursusdag “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” waarop psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas U een vrolijk en boeiend overzicht zal geven van wetenschappelijk onderzoek naar het gevoelsleven van dieren. De cursusdag wordt op zaterdag 11 mei in Amsterdam georganiseerd. Bedoeld voor iedereen die meer wil weten over dieren en diens kennis over het innerlijke leven van dieren wil vergroten en verrijken.

Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van dr. Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij de chimpansees en gorilla’s in het taalonderzoek. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het analogiepostulaat. Geschiedenis van het denken van mensen over bewustzijn bij dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap. Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier.Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.

Esteban Rivas en Slungel

Omschrijving: Tijdens deze cursusdag gaat dr. Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Zelfs hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van veronderstelde afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren veel hersenstructuren en neurochemische stoffen voor dezelfde emotionele systemen delen, zoals angst, woede, sexuele lust, ouderlijke zorg en affectie, verdriet en speelsheid. Welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen, die deze naaste verwanten van mensen werden aangeleerd in het kader van taalonderzoek. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor gevoelens en emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting bij sociaal levende dieren en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening: het weer vrede sluiten na een conflict door middel van vriendelijke gedragingen. Welke dieren troosten een ander die verdrietig is? En bij welke dieren zien we vormen van gerichte hulp aan een ander in nood? Wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?

Voor dit in mei 2022 verschenen boek “Dierzaamheid” heeft Esteban Rivas het hoofdstuk “Het gevoelsleven van dieren” geschreven. Het hoofdstuk kan als voorbereiding voor deze cursusdag worden gelezen, maar dat is niet verplicht.

Voor wie? Deze cursusdag is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van dieren. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. 

Dit fascinerende nieuwe boek over dromen bij dieren zullen we ook behandelen tijdens deze cursus.

Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.

Kosten. Deelname aan de cursusdag kost 70 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.

Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 20 euro voor deelname aan de cursusdag.

Datum en tijd. De cursusdag wordt georganiseerd op zaterdag 11 mei 2024 en begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.

Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer. Hulphonden zijn toegestaan in het gebouw.

Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com  of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.

Wilt U deze cursusdag liever online volgen? Dat kan, want deze cursusdag wordt ook in de vorm van een online cursus in 2 Zoom bijeenkomsten georganiseerd op dinsdag 21 mei en donderdag 23 mei Klik hier voor alle informatie over deze online cursus.

Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.

Eerdere deelnemers over deze cursus:

“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus. Vond de interactie ook heel fijn.”

“Ik heb enorm genoten van je cursus!”

“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”

“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”

“Boeiende spreker met een heel aangename stem. Dit is wel een aanrader… het zet je tot nadenken.”

“Ben jou zo dankbaar voor de cursus en de wijsheid die je overdraagt, je laat me zo nadenken, echt heel bijzonder.”

“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”

Online cursus “Slimme katten! De intelligentie van katten” 5 maart 2024

Er blijft veel belangstelling bestaan voor de nieuwe cursus “Slimme katten! De intelligentie van katten” die we sinds begin dit jaar organiseren. Veel mensen zijn nog niet op de hoogte van de nieuwe studies naar de intelligentie van katten, maar zijn daar wel erg benieuwd naar. Daarom wordt in het winterprogramma aan dierencursussen in 2024 ook de online versie van deze cursusdag eind november opnieuw aangeboden, en wel op dinsdag 5 maart.

Omschrijving cursus:

Zijn katten slimme beesten? “Natuurlijk!,” zullen mensen zeggen die met katten samenleven. Ze kunnen goed jagen en over allerlei voorwerpen heen klauteren zonder deze om te stoten. Ze herkennen de mens met wie ze samenleven en onderscheiden die van een vreemde mens. Ze maken ook onderscheid tussen andere katten en weten wie een vriendje en wie een vijand is. Ze weten heel goed aan een mens duidelijk te maken wat ze willen en gebruiken dan goed oogcontact met de mens. En als een kat verboden voer wil opeten houdt deze zich heel stil, zodat de mens het stoute gedrag niet opmerkt. Maar kloppen al deze beweringen wel? Zijn katten echt zo slim, of denken wij mensen alleen dat ze slim zijn? Nieuw wetenschappelijk onderzoek begint nu eindelijk goed naar de intelligentie van katten te kijken. De resultaten daarvan zullen worden gepresenteerd tijdens deze volledig nieuwe online cursusdag die op dinsdag 5 maart 2024 zal worden georganiseerd.

In de wetenschappelijke studie naar de intelligentie van dieren zijn katten nog maar heel weinig bestudeerd. Dat is best opmerkelijk te noemen, want het is één van de meest voorkomende huisdieren. Het andere meest populaire huisdier daarentegen, de hond, is al sinds halverwege jaren ’90 onderwerp van onderzoek geweest en inmiddels zijn er meerdere instituten aan universiteiten over de hele wereld die zich specifiek bezighouden met de intelligentie van honden. Zo blinken honden uit in sociale intelligentie en snappen ze heel veel van de interactie tussen mens en hond. Katten werden vaak gezien als lastigere wezens om te bestuderen, omdat zij veel minder dan honden bereid zouden zijn om dingen voor mensen te doen en niet snel mee willen doen aan experimenten. 

De laatste jaren is er verandering aan het komen in dit onderscheid tussen katten en honden en worden er steeds meer studies gepubliceerd naar de intelligentie of cognitie van katten. Wetenschappers zijn meer studies gaan opzetten waarbij de katten niet op de universiteit in een kamer worden onderzocht, maar gewoon bij de katten thuis in hun vertrouwde omgeving, wat ertoe heeft geleid dat er meer studies konden worden uitgevoerd. Daarnaast zien we meer creativiteit bij de wetenschappers en het zich verplaatsen in een kat zelf, waardoor de onderzoekers de studies en experimenten opzetten in de vorm van een spel-interactie of het zoeken naar voedsel. Zo zien we nu een aantal onderzoeksgroepen aan meerdere universiteiten zich richten op de intelligentie van katten. Aan de Oregon State University is het Human-Animal Interaction Lab opgericht onder leiding van de psychologe Monique Udell en waar psychologe Kristyn Vitale veel onderzoek doet met huiskatten. Ook aan Japanse universiteiten wordt nu kattenonderzoek gedaan, zoals aan de faculteit Diergeneeskunde aan de Azabu Universiteit bij Tokyo (Saho Takagi) en de faculteit Psychologie van de Universiteit van Kyoto (Atsuko Saito). Aan de Universiteit van Sussex in Brighton, Engeland vindt onder leiding van de psychologe Karen McComb ook onderzoek plaats met katten. Verder vinden er studies plaats naar de intelligentie van katten aan onder meer de Nationale Autonome Universiteit van Mexico, de universiteit van Boedapest in Hongarije en een aantal andere universiteiten.

Soms hebben deze nieuwe kattenstudies verrassende resultaten, geregeld zijn de uitkomsten ook onduidelijk of voor velerlei uitleg vatbaar, en vaak bevestigen de onderzoeken onze ideeën over de aard van katten. Andersom komt het ook voor dat de experimenten het strakke onderscheid tussen katten en honden doen vervagen en lijkt het erop dat katten in sociale slimheid toch echt niet onderdoen voor honden. Zo blijken ook katten toch veel te begrijpen van de interactie met mensen. En kunnen ze zeer zeker affectie voelen voor de mensen met wie ze samenleven. 

Hoog tijd dus voor een speciale cursusdag over de intelligentie van katten! Deze zal worden gegeven door psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas, die al meer dan 10 jaar de populaire cursus “Slimme honden!” over de intelligentie van honden organiseert. Eindelijk ruim baan dus voor een ander heerlijk dier: de kat! Tijdens deze cursusdag zullen we de recente studies naar de intelligentie van katten op een vrolijke en boeiende manier presenteren en bespreken. Er zullen een aantal filmpjes worden getoond en er zal gepoogd worden wat voorlopige eindconclusies te trekken over de specifieke slimheid van katten. Uw beeld van katten zal gedeeltelijk worden bevestigd en wellicht voor een ander deel worden bijgesteld. En we zullen ontdekken dat katten zeker slim zijn!

Onderwerpen: Object permanentie: Snappen katten dat een voorwerp blijft bestaan, ook als dat voorwerp even niet meer waarneembaar is? Numerieke vermogens: Maken katten onderscheid tussen verschillende hoeveelheden, kunnen ze tellen? Zijn ze ontvankelijk voor de geometrische Delboeuf illusie, waardoor een hoeveelheid voer op een groter bord groter lijkt dan dezelfde hoeveelheid voer op een kleiner bord? Waaruit bestaat de fysieke en ruimtelijke cognitie van katten? Hebben ze door dat er een verband bestaat tussen de aanwezigheid van een voorwerp in een houder en het geluid dat die houder maakt als deze wordt geschud? En reageren ze als een mens hun naam noemt, of is dat alleen een projectie van katten eigenaren? Hoe goed kunnen ze een ander als individu herkennen? Herkent een moederpoes de geur van haar kittens, en een kat de geluiden van diens moeder? Reageren ze op de stem van een bekende mens? Kennen ze ook de namen van andere katten als ze in huishoudens met meerdere katten leven? En wat valt er te denken van de Japanse kat Ebisu, waarvan de eigenaar beweerde dat zij een aantal menselijke handelingen kon imiteren? Hoe goed zijn katten in de communicatie met mensen? Snappen ze wat wij bedoelen als we ergens naar wijzen of naar kijken? En hoe geven ze ons aan wat ze willen en letten ze daarbij op de aandachtigheid van een mens? Zijn ze in staat om de emoties van een mens goed te herkennen? Hoort een poezenmoeder de nood van haar kittens wanneer die angstig zijn? Vertonen katten ook empathisch gedrag: troosten ze een ander en helpen ze iemand in nood? Naast onderzoek met huiskatten zullen er ook een aantal intelligentie studies met andere katachtigen zoals leeuwen en cheetah’s worden behandeld.

Bij deze cursus zullen we geen cursusboek gebruiken, want er zijn nog geen specifieke boeken over de intelligentie van katten. Men kan wel ter voorbereiding de volgende boeken lezen, maar dat is absoluut geen verplichting om deel te nemen. Het pas uitgekomen boek Being your cat. What’s really going on inside your feline’s mind geschreven door de Britse bioloog en diergeneeskundige Daniel Mills en Celia Haddon. En het boek What your cat is thinking van de Zweedse bioloog Bo Söderström uit 2019. 

Voor wie? De cursus is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de intelligentie van katten, of men nu wel of niet zelf een huishouden deelt met een kat. Daarnaast is deze zeer geschikt voor mensen die professioneel met katten werken, zoals dierenartsen en kattengedragstherapeuten. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. 

Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands.

Kosten. Deelname aan de cursus kost 55 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.

Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 15 euro voor deelname aan de cursusdag.

Datum en tijden. De cursus bestaat uit 1 Zoom bijeenkomst op dinsdag 5 maart 2024. De bijeenkomst begint om 11.00 en eindigt om 15.00 uur. Er zullen een drietal pauzes van 10 minuten zijn.

Benodigdheden voor deelname. Om deel te kunnen nemen aan deze online cursus heeft U een computer of tablet nodig, met een ingebouwde camera en microfoon. Daarnaast is een goed werkende internet verbinding van belang. Ook zult U vooraf het gratis programma Zoom Basic moeten downloaden via de webpagina http://www.zoom.us Als U zich heeft opgegeven, ontvangt U een uitgebreide uitleg hoe U Zoom moet downloaden en hoe U het programma tijdens de Zoom bijeenkomsten moet gebruiken. 

Maximaal aantal deelnemers. We zullen tijdens deze cursus met maximaal 12 personen digitaal samenzijn. De docent en 11 deelnemers. Tijdens de Zoom bijeenkomst zult U op Uw scherm dan Uzelf, de docent en de andere deelnemers kunnen zien en horen. 

Opname cursus om deze later terug te kijken. De cursus zal worden opgenomen in de cloud van Zoom. Dit gebeurt om de deelnemers de mogelijkheid te geven om na afloop van de cursus deze nog eens terug te kunnen kijken. Deelnemers kunnen tot 30 dagen na de cursus via een aparte link naar een Zoom webpagina met een wachtwoord toegang krijgen tot de opgenomen cursus. De deelnemers kunnen de cursus daarmee niet downloaden. Alles wat wordt opgenomen zal dus beperkt blijven tot de deelnemers en zal niet publiek worden gemaakt.

Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com  of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.

Wilt U deze cursus liever fysiek volgen? Dat kan, want deze cursus wordt ook fysiek georganiseerd in Amsterdam op zaterdag 2 maart 2024. Klik hier voor alle informatie over deze fysieke cursus.

Kijk op de Agenda pagina voor alle cursussen (fysiek en online) die in deze periode worden georganiseerd.

Cursusdag “Slimme katten! De intelligentie van katten” Amsterdam 2 maart 2024

Aangezien er veel belangstelling blijft bestaan voor een overzicht van recent wetenschappelijk onderzoek naar de intelligentie van katten keert ook de nieuwe cursus “Slimme katten!” in het winterprogramma van 2024 terug. Deze zal begin maart worden georganiseerd. De cursus zal zowel fysiek in Amsterdam als online worden georganiseerd. De online cursusdag zal plaatsvinden op dinsdag 5 maart 2024. Hieronder vindt U de beschrijving van de fysieke cursusdag op zaterdag 2 maart 2024. Tot ziens in Amsterdam!

Zijn katten slimme beesten? Natuurlijk!, zullen mensen zeggen die met katten samenleven. Ze kunnen goed jagen en over allerlei voorwerpen heen klauteren zonder deze om te stoten. Ze herkennen de mens met wie ze samenleven en onderscheiden die van een vreemde mens. Ze maken ook onderscheid tussen andere katten en weten wie een vriendje en wie een vijand is. Ze weten heel goed aan een mens duidelijk te maken wat ze willen en gebruiken dan goed oogcontact met de mens. En als een kat verboden voer wil opeten houdt deze zich heel stil, zodat de mens het stoute gedrag niet opmerkt. Maar kloppen al deze beweringen wel? Zijn katten echt zo slim, of denken wij mensen alleen dat ze slim zijn? Nieuw wetenschappelijk onderzoek begint nu eindelijk goed naar de intelligentie van katten te kijken. De resultaten daarvan zullen worden gepresenteerd tijdens deze nieuwe cursusdag die op zaterdag 2 maart 2024 zal worden georganiseerd in Amsterdam.

In de wetenschappelijke studie naar de intelligentie van dieren zijn katten nog maar heel weinig bestudeerd. Dat is best opmerkelijk te noemen, want het is één van de meest voorkomende huisdieren. Het andere meest populaire huisdier daarentegen, de hond, is al sinds halverwege jaren ’90 onderwerp van onderzoek geweest en inmiddels zijn er meerdere instituten aan universiteiten over de hele wereld die zich specifiek bezighouden met de intelligentie van honden. Zo blinken honden uit in sociale intelligentie en snappen ze heel veel van de interactie tussen mens en hond. Katten werden vaak gezien als lastigere wezens om te bestuderen, omdat zij veel minder dan honden bereid zouden zijn om dingen voor mensen te doen en niet snel mee willen doen aan experimenten. 

 De laatste jaren is er verandering aan het komen in dit onderscheid tussen katten en honden en worden er steeds meer studies gepubliceerd naar de intelligentie of cognitie van katten. Wetenschappers zijn meer studies gaan opzetten waarbij de katten niet op de universiteit in een kamer worden onderzocht, maar gewoon bij de katten thuis in hun vertrouwde omgeving, wat ertoe heeft geleid dat er meer studies konden worden uitgevoerd. Daarnaast zien we meer creativiteit bij de wetenschappers en het zich verplaatsen in een kat zelf, waardoor de onderzoekers de studies en experimenten opzetten in de vorm van een spel-interactie of het zoeken naar voedsel. Zo zien we nu een aantal onderzoeksgroepen aan meerdere universiteiten zich richten op de intelligentie van katten. Aan de Oregon State University is het Human-Animal Interaction Lab opgericht onder leiding van de psychologe Monique Udell en waar psychologe Kristyn Vitale veel onderzoek doet met huiskatten. Ook aan Japanse universiteiten wordt nu kattenonderzoek gedaan, zoals aan de faculteit Diergeneeskunde aan de Azabu Universiteit bij Tokyo (Saho Takagi) en de faculteit Psychologie van de Universiteit van Kyoto (Atsuko Saito). Aan de Universiteit van Sussex in Brighton, Engeland vindt onder leiding van de psychologe Karen McComb ook onderzoek plaats met katten. Verder vinden er studies plaats naar de intelligentie van katten aan onder meer de Nationale Autonome Universiteit van Mexico en de universiteit van Boedapest in Hongarije en een aantal andere universiteiten.

Soms hebben deze nieuwe kattenstudies verrassende resultaten, geregeld zijn de uitkomsten ook onduidelijk of voor velerlei uitleg vatbaar, en vaak bevestigen de onderzoeken onze ideeën over de aard van katten. Andersom komt het ook voor dat de experimenten het strakke onderscheid tussen katten en honden doen vervagen en lijkt het erop dat katten in slimheid toch echt niet onderdoen voor honden. Zo blijken ook katten toch veel te begrijpen van de interactie met mensen. En kunnen ze zeer zeker affectie voelen voor de mensen met wie ze samenleven. 

Hoog tijd dus voor een speciale cursusdag over de intelligentie van katten! Deze zal worden gegeven door psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas, die al meer dan 10 jaar de populaire cursus “Slimme honden!” over de intelligentie van honden organiseert. Eindelijk ruim baan dus voor een ander heerlijk dier: de kat! Tijdens deze cursusdag zullen we de recente studies naar de intelligentie van katten op een vrolijke en boeiende manier presenteren en bespreken. Er zullen een aantal filmpjes worden getoond en er zal gepoogd worden wat voorlopige eindconclusies te trekken over de specifieke slimheid van katten. Uw beeld van katten zal gedeeltelijk worden bevestigd en wellicht voor een ander deel worden bijgesteld. En we zullen ontdekken dat katten zeker slim zijn!

Onderwerpen: Object permanentie: Snappen katten dat een voorwerp blijft bestaan, ook als dat voorwerp even niet meer waarneembaar is? Numerieke vermogens: Maken katten onderscheid tussen verschillende hoeveelheden, kunnen ze tellen? Zijn ze ontvankelijk voor de geometrische Delboeuf illusie, waardoor een hoeveelheid voer op een groter bord groter lijkt dan dezelfde hoeveelheid voer op een kleiner bord? Waaruit bestaat de fysieke en ruimtelijke cognitie van katten? Hebben ze door dat er een verband bestaat tussen de aanwezigheid van een voorwerp in een houder en het geluid dat die houder maakt als deze wordt geschud? En reageren ze als een mens hun naam noemt, of is dat alleen een projectie van katten eigenaren? Hoe goed kunnen ze een ander als individu herkennen? Herkent een moederpoes de geur van haar kittens, en een kat de geluiden van diens moeder? Reageren ze op de stem van een bekende mens? Kennen ze ook de namen van andere katten als ze in huishoudens met meerdere katten leven? En wat valt er te denken van de Japanse kat Ebisu, waarvan de eigenaar beweerde dat zij een aantal menselijke handelingen kon imiteren? Hoe goed zijn katten in de communicatie met mensen? Snappen ze wat wij bedoelen als we ergens naar wijzen of naar kijken? En hoe geven ze ons aan wat ze willen en letten ze daarbij op de aandachtigheid van een mens? Zijn ze in staat om de emoties van een mens goed te herkennen? Hoort een poezenmoeder de nood van haar kittens wanneer die angstig zijn? Vertonen katten ook empathisch gedrag: troosten ze een ander en helpen ze iemand in nood? En hoe zit het met de hechting van katten aan mensen: houden katten niet van mensen of hebben katten mensen niet nodig (een subtiel onderscheid)? Naast onderzoek met huiskatten zullen er ook een aantal intelligentie studies met andere katachtigen zoals leeuwen en cheetah’s worden behandeld.

Bij deze cursus zullen we geen cursusboek gebruiken, want er zijn nog geen specifieke boeken over de intelligentie van katten. Men kan wel ter voorbereiding de volgende boeken lezen, maar dat is absoluut geen verplichting om deel te nemen. Het pas uitgekomen boek Being your cat. What’s really going on inside your feline’s mind geschreven door de Britse bioloog en diergeneeskundige Daniel Mills en Celia Haddon. En het boek What your cat is thinking van de Zweedse bioloog Bo Söderström uit 2019. 

Voor wie? De cursus is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de intelligentie van katten, of men nu wel of niet zelf een huishouden deelt met een kat. Daarnaast is deze zeer geschikt voor mensen die professioneel met katten werken, zoals dierenartsen en kattengedragstherapeuten. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. 

Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands.

Kosten. Deelname aan de cursus kost 70 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.

Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 20 euro voor deelname aan de cursusdag.

Datum en tijden. De cursusdag wordt georganiseerd op zaterdag 2 maart 2024 en begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.

Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer.

Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com  of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.

Wilt U deze cursusdag liever online volgen? Dat kan, want deze cursusdag wordt ook als een online cursus in 1 Zoom bijeenkomst georganiseerd op dinsdag 5 maart 2024.Klik hier voor alle informatie over deze online cursus.

Kijk op de Agenda pagina voor alle cursussen (fysiek en online) die in deze periode worden georganiseerd.

Online cursus “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” februari 2024

Begin februari zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas de cursus “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” ook weer organiseren in een online versie. Deze zal plaatsvinden in de vorm van 2 Zoom bijeenkomsten op dinsdag 6 februari en donderdag 8 februari 2024. Elke bijeenkomst zal 4 uur duren en plaatsvinden van 11.00 tot 15.00 uur. De cursus is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over de gevoelens en emoties van dieren.

Beschrijving cursus:

Wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan mensen? Kúnnen ze eigenlijk wel iets voelen en ervaren, hebben ze een bewustzijn? Dit boeiende vraagstuk staat al lange tijd in de belangstelling van wetenschappers en filosofen. Tijdens deze cursus gaat Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Ook hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van veronderstelde afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren veel hersenstructuren en neurochemische stoffen voor dezelfde emotionele systemen delen, zoals angst, agressie, sexuele lust, ouderlijke zorg en affectie, verdriet en speelsheid. En welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen, die deze naaste verwanten van mensen werden aangeleerd in het kader van taalonderzoek. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor gevoelens en emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening: het weer vrede sluiten na een conflict door middel van vriendelijke gedragingen. Welke dieren troosten een ander die verdrietig is? En bij welke dieren zien we vormen van gerichte hulp aan een ander in nood? En wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?

Tekening: Eric Windhorst

Deel 1. Dinsdag 6 februari 2024. 

Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij chimpansees en gorilla’s in het taalonderzoek. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het analogie postulaat. Geschiedenis van het denken van mensen over bewustzijn bij andere dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap.

Deel 2. Donderdag 8 februari 2024.

Onderwerpen: Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier. Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.

Voor dit in mei 2022 verschenen boek “Dierzaamheid” heeft Esteban Rivas het hoofdstuk “Het gevoelsleven van dieren” geschreven. Het hoofdstuk kan als voorbereiding voor deze cursus worden gelezen, maar dat is niet verplicht.

Voor wie? De cursus is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van honden en allerlei andere dieren. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk digitaal certificaat van deelname.

Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.

Kosten. Deelname aan de cursus kost 110 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.

Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 30 euro voor deelname aan de cursus.

Data en tijden. De cursus bestaat uit 2 Zoom bijeenkomsten op de volgende 2 data: dinsdag 6 februari en donderdag 8 februari 2024. Elke bijeenkomst begint om 11.00 en eindigt om 15.00 uur. Er zullen een drietal pauzes van 10 minuten per bijeenkomst zijn.

Benodigdheden voor deelname. Om deel te kunnen nemen aan deze online cursus heeft U een computer of tablet nodig, met een ingebouwde camera en microfoon. Daarnaast is een goed werkende internet verbinding van belang. Ook zult U vooraf het gratis programma Zoom Basic moeten downloaden via de webpagina http://www.zoom.us Als U zich heeft opgegeven, ontvangt U een uitgebreide uitleg hoe U Zoom moet downloaden en hoe U het programma tijdens de Zoom bijeenkomsten moet gebruiken. 

Maximaal aantal deelnemers. We zullen tijdens deze cursus met maximaal 12 personen digitaal samenzijn. De docent en 11 deelnemers. Tijdens de Zoom bijeenkomsten zult U op Uw scherm dan Uzelf, de docent en de andere deelnemers kunnen zien en horen. 

Opname cursus om deze later terug te kijken. De cursus zal worden opgenomen in de cloud van Zoom. Dit gebeurt om de deelnemers de mogelijkheid te geven om na afloop van de cursus deze nog eens terug te kunnen kijken. Ook kunnen deelnemers die onverwacht niet konden deelnemen aan 1 van de bijeenkomsten, of die technische problemen hadden, op die manier de bijeenkomsten terug kijken. Deelnemers kunnen tot 30 dagen na de cursus via een aparte link naar een Zoom webpagina met een wachtwoord toegang krijgen tot de opgenomen cursus. De deelnemers kunnen de cursus daarmee niet downloaden. Alles wat wordt opgenomen zal dus beperkt blijven tot de deelnemers en zal niet publiek worden gemaakt.

Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com  of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.

Wilt U deze cursus liever fysiek volgen? Dat kan, want de inhoud van deze cursus wordt in de vorm van 1 cursusdag ook fysiek georganiseerd in Amsterdam op zaterdag 3 februari. Klik hier voor alle informatie over deze fysieke cursus.

Kijk op de Agenda pagina voor alle cursussen (fysiek en online) die in deze periode worden georganiseerd.

Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.

Eerdere deelnemers over deze cursus:

“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus.”

“Ik heb enorm genoten van je cursus!”

“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”

“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”

“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”

Cursusdag “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” fysiek in Amsterdam 3 februari 2024

Aziatische olifant moeder en kalf

Zijn mensen de enige dieren met gevoelens en emoties? Kunnen alleen wij mensen zaken als pijn en plezier voelen en ervaren of delen we die beleving met andere dieren? De wetenschappelijke studie van het gevoelsleven van mensen en andere dieren levert inmiddels heel veel informatie waarmee we de aanwezigheid van een gevoelsleven bij alle dieren goed kunnen beargumenteren. Maar wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan? Kunnen ze vrolijk zijn, verdrietig, angstig, boos, geil, speels, empathisch? Kom er alles over te weten tijdens de cursusdag “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” waarop psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas U een vrolijk en boeiend overzicht zal geven van wetenschappelijk onderzoek naar het gevoelsleven van dieren. De cursusdag wordt op zaterdag 3 februari in Amsterdam georganiseerd. Bedoeld voor iedereen die meer wil weten over dieren en diens kennis over het innerlijke leven van dieren wil vergroten en verrijken.

Esteban Rivas en kat Slungel

Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van dr. Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij de chimpansees en gorilla’s in het taalonderzoek. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het analogiepostulaat. Geschiedenis van het denken van mensen over bewustzijn bij dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap. Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier.Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.

Omschrijving: Tijdens deze cursusdag gaat dr. Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Ook hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van veronderstelde afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren veel hersenstructuren en neurochemische stoffen voor dezelfde emotionele systemen delen, zoals angst, agressie, sexuele lust,ouderlijke zorg en affectie, verdriet en speelsheid. Welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen, die deze naaste verwanten van mensen werden aangeleerd in het kader van taalonderzoek. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor gevoelens en emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting bij sociaal levende dieren en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening: het weer vrede sluiten na een conflict door middel van vriendelijke gedragingen. Welke dieren troosten een ander die verdrietig is? En bij welke dieren zien we vormen van gerichte hulp aan een ander in nood? Wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?

Voor dit in mei 2022 verschenen boek “Dierzaamheid” heeft Esteban Rivas het hoofdstuk “Het gevoelsleven van dieren” geschreven. Het hoofdstuk kan als voorbereiding voor deze cursusdag worden gelezen, maar dat is niet verplicht.

Voor wie? Deze cursusdag is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van dieren. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. 

Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.

Kosten. Deelname aan de cursusdag kost 70 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.

Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 20 euro voor deelname aan de cursusdag.

Datum en tijd. De cursusdag wordt georganiseerd op zaterdag 3 februari 2024 en begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.

Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer. Hulphonden zijn toegestaan in het gebouw.

Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com  of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.

Wilt U deze cursusdag liever online volgen? Dat kan, want deze cursusdag wordt ook in de vorm van een online cursus in 2 Zoom bijeenkomsten georganiseerd op dinsdag 6 februari en donderdag 8 februari. Klik hier voor alle informatie over deze online cursus.

Kijk op de Agenda pagina voor alle cursussen (fysiek en online) die in deze periode worden georganiseerd.

Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.

Eerdere deelnemers over deze cursus:

“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus. Vond de interactie ook heel fijn.”

“Ik heb enorm genoten van je cursus!”

“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”

“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”

“Boeiende spreker met een heel aangename stem. Dit is wel een aanrader… het zet je tot nadenken.”

“Ben jou zo dankbaar voor de cursus en de wijsheid die je overdraagt, je laat me zo nadenken, echt heel bijzonder.”

“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”

Online cursus “Slimme katten! De intelligentie van katten” 28 november 2023

Er blijft veel belangstelling bestaan voor de nieuwe cursus “Slimme katten! De intelligentie van katten” die we sinds begin dit jaar organiseren. Veel mensen zijn nog niet op de hoogte van de nieuwe studies naar de intelligentie van katten, maar zijn daar wel erg benieuwd naar. Daarom wordt ook de online versie van deze cursusdag eind november opnieuw aangeboden, en wel op dinsdag 28 november.

Omschrijving cursus:

Zijn katten slimme beesten? “Natuurlijk!,” zullen mensen zeggen die met katten samenleven. Ze kunnen goed jagen en over allerlei voorwerpen heen klauteren zonder deze om te stoten. Ze herkennen de mens met wie ze samenleven en onderscheiden die van een vreemde mens. Ze maken ook onderscheid tussen andere katten en weten wie een vriendje en wie een vijand is. Ze weten heel goed aan een mens duidelijk te maken wat ze willen en gebruiken dan goed oogcontact met de mens. En als een kat verboden voer wil opeten houdt deze zich heel stil, zodat de mens het stoute gedrag niet opmerkt. Maar kloppen al deze beweringen wel? Zijn katten echt zo slim, of denken wij mensen alleen dat ze slim zijn? Nieuw wetenschappelijk onderzoek begint nu eindelijk goed naar de intelligentie van katten te kijken. De resultaten daarvan zullen worden gepresenteerd tijdens deze volledig nieuwe online cursusdag die op dinsdag 28 november 2023 zal worden georganiseerd.

In de wetenschappelijke studie naar de intelligentie van dieren zijn katten nog maar heel weinig bestudeerd. Dat is best opmerkelijk te noemen, want het is één van de meest voorkomende huisdieren. Het andere meest populaire huisdier daarentegen, de hond, is al sinds halverwege jaren ’90 onderwerp van onderzoek geweest en inmiddels zijn er meerdere instituten aan universiteiten over de hele wereld die zich specifiek bezighouden met de intelligentie van honden. Zo blinken honden uit in sociale intelligentie en snappen ze heel veel van de interactie tussen mens en hond. Katten werden vaak gezien als lastigere wezens om te bestuderen, omdat zij veel minder dan honden bereid zouden zijn om dingen voor mensen te doen en niet snel mee willen doen aan experimenten. 

De laatste jaren is er verandering aan het komen in dit onderscheid tussen katten en honden en worden er steeds meer studies gepubliceerd naar de intelligentie of cognitie van katten. Wetenschappers zijn meer studies gaan opzetten waarbij de katten niet op de universiteit in een kamer worden onderzocht, maar gewoon bij de katten thuis in hun vertrouwde omgeving, wat ertoe heeft geleid dat er meer studies konden worden uitgevoerd. Daarnaast zien we meer creativiteit bij de wetenschappers en het zich verplaatsen in een kat zelf, waardoor de onderzoekers de studies en experimenten opzetten in de vorm van een spel-interactie of het zoeken naar voedsel. Zo zien we nu een aantal onderzoeksgroepen aan meerdere universiteiten zich richten op de intelligentie van katten. Aan de Oregon State University is het Human-Animal Interaction Lab opgericht onder leiding van de psychologe Monique Udell en waar psychologe Kristyn Vitale veel onderzoek doet met huiskatten. Ook aan Japanse universiteiten wordt nu kattenonderzoek gedaan, zoals aan de faculteit Diergeneeskunde aan de Azabu Universiteit bij Tokyo (Saho Takagi) en de faculteit Psychologie van de Universiteit van Kyoto (Atsuko Saito). Aan de Universiteit van Sussex in Brighton, Engeland vindt onder leiding van de psychologe Karen McComb ook onderzoek plaats met katten. Verder vinden er studies plaats naar de intelligentie van katten aan onder meer de Nationale Autonome Universiteit van Mexico, de universiteit van Boedapest in Hongarije en een aantal andere universiteiten.

Soms hebben deze nieuwe kattenstudies verrassende resultaten, geregeld zijn de uitkomsten ook onduidelijk of voor velerlei uitleg vatbaar, en vaak bevestigen de onderzoeken onze ideeën over de aard van katten. Andersom komt het ook voor dat de experimenten het strakke onderscheid tussen katten en honden doen vervagen en lijkt het erop dat katten in sociale slimheid toch echt niet onderdoen voor honden. Zo blijken ook katten toch veel te begrijpen van de interactie met mensen. En kunnen ze zeer zeker affectie voelen voor de mensen met wie ze samenleven. 

Hoog tijd dus voor een speciale cursusdag over de intelligentie van katten! Deze zal worden gegeven door psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas, die al meer dan 10 jaar de populaire cursus “Slimme honden!” over de intelligentie van honden organiseert. Eindelijk ruim baan dus voor een ander heerlijk dier: de kat! Tijdens deze cursusdag zullen we de recente studies naar de intelligentie van katten op een vrolijke en boeiende manier presenteren en bespreken. Er zullen een aantal filmpjes worden getoond en er zal gepoogd worden wat voorlopige eindconclusies te trekken over de specifieke slimheid van katten. Uw beeld van katten zal gedeeltelijk worden bevestigd en wellicht voor een ander deel worden bijgesteld. En we zullen ontdekken dat katten zeker slim zijn!

Onderwerpen: Object permanentie: Snappen katten dat een voorwerp blijft bestaan, ook als dat voorwerp even niet meer waarneembaar is? Numerieke vermogens: Maken katten onderscheid tussen verschillende hoeveelheden, kunnen ze tellen? Zijn ze ontvankelijk voor de geometrische Delboeuf illusie, waardoor een hoeveelheid voer op een groter bord groter lijkt dan dezelfde hoeveelheid voer op een kleiner bord? Waaruit bestaat de fysieke en ruimtelijke cognitie van katten? Hebben ze door dat er een verband bestaat tussen de aanwezigheid van een voorwerp in een houder en het geluid dat die houder maakt als deze wordt geschud? En reageren ze als een mens hun naam noemt, of is dat alleen een projectie van katten eigenaren? Hoe goed kunnen ze een ander als individu herkennen? Herkent een moederpoes de geur van haar kittens, en een kat de geluiden van diens moeder? Reageren ze op de stem van een bekende mens? En wat valt er te denken van de Japanse kat Ebisu, waarvan de eigenaar beweert dat zij een paar menselijke handelingen kan imiteren? Hoe goed zijn katten in de communicatie met mensen? Snappen ze wat wij bedoelen als we ergens naar wijzen of naar kijken? En hoe geven ze ons aan wat ze willen en letten ze daarbij op de aandachtigheid van een mens? Zijn ze in staat om de emoties van een mens goed te herkennen? Hoort een poezenmoeder de nood van haar kittens wanneer die angstig zijn? Vertonen katten ook empathisch gedrag: troosten ze een ander en helpen ze iemand in nood? Naast onderzoek met huiskatten zullen er ook een aantal intelligentie studies met andere katachtigen zoals leeuwen en cheetah’s worden behandeld.

Voor wie? De cursus is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de intelligentie van katten, of men nu wel of niet zelf een huishouden deelt met een kat. Daarnaast is deze zeer geschikt voor mensen die professioneel met katten werken, zoals dierenartsen en kattengedragstherapeuten. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. 

Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands.

Kosten. Deelname aan de cursus kost 55 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.

Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 15 euro voor deelname aan de cursusdag.

Datum en tijden. De cursus bestaat uit 1 Zoom bijeenkomst op dinsdag 28 november 2023. De bijeenkomst begint om 11.00 en eindigt om 15.00 uur. Er zullen een drietal pauzes van 10 minuten zijn.

Benodigdheden voor deelname. Om deel te kunnen nemen aan deze online cursus heeft U een computer of tablet nodig, met een ingebouwde camera en microfoon. Daarnaast is een goed werkende internet verbinding van belang. Ook zult U vooraf het gratis programma Zoom Basic moeten downloaden via de webpagina http://www.zoom.us Als U zich heeft opgegeven, ontvangt U een uitgebreide uitleg hoe U Zoom moet downloaden en hoe U het programma tijdens de Zoom bijeenkomsten moet gebruiken. 

Maximaal aantal deelnemers. We zullen tijdens deze cursus met maximaal 12 personen digitaal samenzijn. De docent en 11 deelnemers. Tijdens de Zoom bijeenkomst zult U op Uw scherm dan Uzelf, de docent en de andere deelnemers kunnen zien en horen. 

Opname cursus om deze later terug te kijken. De cursus zal worden opgenomen in de cloud van Zoom. Dit gebeurt om de deelnemers de mogelijkheid te geven om na afloop van de cursus deze nog eens terug te kunnen kijken. Deelnemers kunnen tot 30 dagen na de cursus via een aparte link naar een Zoom webpagina met een wachtwoord toegang krijgen tot de opgenomen cursus. De deelnemers kunnen de cursus daarmee niet downloaden. Alles wat wordt opgenomen zal dus beperkt blijven tot de deelnemers en zal niet publiek worden gemaakt.

Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com  of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.

Bij deze cursus zullen we geen cursusboek gebruiken, want er zijn nog geen specifieke boeken over de intelligentie van katten. Men kan wel ter voorbereiding de volgende boeken lezen, maar dat is absoluut geen verplichting om deel te nemen. Het in maart uitgekomen boek Being your cat. What’s really going on inside your feline’s mind geschreven door de Britse bioloog en diergeneeskundige Daniel Mills en Celia Haddon. En het boek What your cat is thinking van de Zweedse bioloog Bo Söderström uit 2019. 

Cursusdag “Slimme katten! De intelligentie van katten” 25 november 2023

Aangezien er veel belangstelling blijft bestaan voor een overzicht van recent wetenschappelijk onderzoek naar de intelligentie van katten wordt de nieuwe cursus “Slimme katten!” eind november opnieuw georganiseerd. De cursus zal zowel fysiek in Amsterdam als online worden georganiseerd. De online cursusdag zal plaatsvinden op dinsdag 28 november. Hieronder vindt U de beschrijving van de fysieke cursusdag op zaterdag 25 november. Tot ziens in Amsterdam!

Zijn katten slimme beesten? Natuurlijk!, zullen mensen zeggen die met katten samenleven. Ze kunnen goed jagen en over allerlei voorwerpen heen klauteren zonder deze om te stoten. Ze herkennen de mens met wie ze samenleven en onderscheiden die van een vreemde mens. Ze maken ook onderscheid tussen andere katten en weten wie een vriendje en wie een vijand is. Ze weten heel goed aan een mens duidelijk te maken wat ze willen en gebruiken dan goed oogcontact met de mens. En als een kat verboden voer wil opeten houdt deze zich heel stil, zodat de mens het stoute gedrag niet opmerkt. Maar kloppen al deze beweringen wel? Zijn katten echt zo slim, of denken wij mensen alleen dat ze slim zijn? Nieuw wetenschappelijk onderzoek begint nu eindelijk goed naar de intelligentie van katten te kijken. De resultaten daarvan zullen worden gepresenteerd tijdens deze nieuwe cursusdag die op zaterdag 25 november 2023 zal worden georganiseerd in Amsterdam.

In de wetenschappelijke studie naar de intelligentie van dieren zijn katten nog maar heel weinig bestudeerd. Dat is best opmerkelijk te noemen, want het is één van de meest voorkomende huisdieren. Het andere meest populaire huisdier daarentegen, de hond, is al sinds halverwege jaren ’90 onderwerp van onderzoek geweest en inmiddels zijn er meerdere instituten aan universiteiten over de hele wereld die zich specifiek bezighouden met de intelligentie van honden. Zo blinken honden uit in sociale intelligentie en snappen ze heel veel van de interactie tussen mens en hond. Katten werden vaak gezien als lastigere wezens om te bestuderen, omdat zij veel minder dan honden bereid zouden zijn om dingen voor mensen te doen en niet snel mee willen doen aan experimenten. 

De laatste jaren is er verandering aan het komen in dit onderscheid tussen katten en honden en worden er steeds meer studies gepubliceerd naar de intelligentie of cognitie van katten. Wetenschappers zijn meer studies gaan opzetten waarbij de katten niet op de universiteit in een kamer worden onderzocht, maar gewoon bij de katten thuis in hun vertrouwde omgeving, wat ertoe heeft geleid dat er meer studies konden worden uitgevoerd. Daarnaast zien we meer creativiteit bij de wetenschappers en het zich verplaatsen in een kat zelf, waardoor de onderzoekers de studies en experimenten opzetten in de vorm van een spel-interactie of het zoeken naar voedsel. Zo zien we nu een aantal onderzoeksgroepen aan meerdere universiteiten zich richten op de intelligentie van katten. Aan de Oregon State University is het Human-Animal Interaction Lab opgericht onder leiding van de psychologe Monique Udell en waar psychologe Kristyn Vitale veel onderzoek doet met huiskatten. Ook aan Japanse universiteiten wordt nu kattenonderzoek gedaan, zoals aan de faculteit Diergeneeskunde aan de Azabu Universiteit bij Tokyo (Saho Takagi) en de faculteit Psychologie van de Universiteit van Kyoto (Atsuko Saito). Aan de Universiteit van Sussex in Brighton, Engeland vindt onder leiding van de psychologe Karen McComb ook onderzoek plaats met katten. Verder vinden er studies plaats naar de intelligentie van katten aan onder meer de Nationale Autonome Universiteit van Mexico en de universiteit van Boedapest in Hongarije en een aantal andere universiteiten.

Soms hebben deze nieuwe kattenstudies verrassende resultaten, geregeld zijn de uitkomsten ook onduidelijk of voor velerlei uitleg vatbaar, en vaak bevestigen de onderzoeken onze ideeën over de aard van katten. Andersom komt het ook voor dat de experimenten het strakke onderscheid tussen katten en honden doen vervagen en lijkt het erop dat katten in slimheid toch echt niet onderdoen voor honden. Zo blijken ook katten toch veel te begrijpen van de interactie met mensen. En kunnen ze zeer zeker affectie voelen voor de mensen met wie ze samenleven. 

Hoog tijd dus voor een speciale cursusdag over de intelligentie van katten! Deze zal worden gegeven door psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas, die al meer dan 10 jaar de populaire cursus “Slimme honden!” over de intelligentie van honden organiseert. Eindelijk ruim baan dus voor een ander heerlijk dier: de kat! Tijdens deze cursusdag zullen we de recente studies naar de intelligentie van katten op een vrolijke en boeiende manier presenteren en bespreken. Er zullen een aantal filmpjes worden getoond en er zal gepoogd worden wat voorlopige eindconclusies te trekken over de specifieke slimheid van katten. Uw beeld van katten zal gedeeltelijk worden bevestigd en wellicht voor een ander deel worden bijgesteld. En we zullen ontdekken dat katten zeker slim zijn!

Onderwerpen: Object permanentie: Snappen katten dat een voorwerp blijft bestaan, ook als dat voorwerp even niet meer waarneembaar is? Numerieke vermogens: Maken katten onderscheid tussen verschillende hoeveelheden, kunnen ze tellen? Zijn ze ontvankelijk voor de geometrische Delboeuf illusie, waardoor een hoeveelheid voer op een groter bord groter lijkt dan dezelfde hoeveelheid voer op een kleiner bord? Waaruit bestaat de fysieke en ruimtelijke cognitie van katten? Hebben ze door dat er een verband bestaat tussen de aanwezigheid van een voorwerp in een houder en het geluid dat die houder maakt als deze wordt geschud? En reageren ze als een mens hun naam noemt, of is dat alleen een projectie van katten eigenaren? Hoe goed kunnen ze een ander als individu herkennen? Herkent een moederpoes de geur van haar kittens, en een kat de geluiden van diens moeder? Reageren ze op de stem van een bekende mens? En wat valt er te denken van de Japanse kat Ebisu, waarvan de eigenaar beweert dat zij een paar menselijke handelingen kan imiteren? Hoe goed zijn katten in de communicatie met mensen? Snappen ze wat wij bedoelen als we ergens naar wijzen of naar kijken? En hoe geven ze ons aan wat ze willen en letten ze daarbij op de aandachtigheid van een mens? Zijn ze in staat om de emoties van een mens goed te herkennen? Hoort een poezenmoeder de nood van haar kittens wanneer die angstig zijn? Vertonen katten ook empathisch gedrag: troosten ze een ander en helpen ze iemand in nood? En hoe zit het met de hechting van katten aan mensen: houden katten niet van mensen of hebben katten mensen niet nodig (een subtiel onderscheid)? Naast onderzoek met huiskatten zullen er ook een aantal intelligentie studies met andere katachtigen zoals leeuwen en cheetah’s worden behandeld.

Voor wie? De cursus is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de intelligentie van katten, of men nu wel of niet zelf een huishouden deelt met een kat. Daarnaast is deze zeer geschikt voor mensen die professioneel met katten werken, zoals dierenartsen en kattengedragstherapeuten. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. 

Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands.

Kosten. Deelname aan de cursus kost 70 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.

Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 20 euro voor deelname aan de cursusdag.

Datum en tijden. De cursusdag wordt georganiseerd op zaterdag 25 november 2023 en begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.

Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer.

Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com  of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.