Op zaterdag 30 september 2023 organiseert het Instituut voor Dieren in Filosofie en Wetenschap weer het vrolijke Kindercollege in Amsterdam, met als titel “Dieren kunnen ook denken en voelen,” speciaal voor kinderen in de leeftijd van 8 t/m 12 jaar met volwassen begeleiding. Het college is bedoeld voor alle kinderen die van dieren houden, die nieuwsgierig zijn en meer willen weten over de intelligentie en het gevoelsleven van dieren.
Hoe slim zijn honden eigenlijk?
Beschrijving:
In dit kindercollege zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas op een eenvoudige en vrolijke manier een aantal boeiende ontdekkingen uit de wetenschap behandelen waaruit blijkt dat dieren net als mensen kunnen denken en voelen. We gaan in op de intelligentie van dieren: Hoe slim zijn honden? Hoeveel woorden kan een hond eigenlijk begrijpen? Hoe slim zijn apen en vogels? Waarover communiceren dieren met elkaar? Waarschuwen ze elkaar als er roofdieren aankomen? Welke dieren herkennen zichzelf in spiegels? En we gaan in op het gevoelsleven van dieren: Hebben dieren ook gevoelens en emoties? Bestaat er liefde en vriendschap tussen dieren? Hoe spelen dieren met elkaar en kunnen ze lachen? Troosten dieren elkaar? Wat voor leuke banden kunnen er bestaan tussen dieren die tot twee hele verschillende diersoorten horen? En kunnen dieren ook dronken worden? Dr. Rivas zal met interessante feiten aan komen zetten, boeiend voor zowel jong als oud, waardoor je een goed beeld krijgt van de vele overeenkomsten tussen mensen en andere dieren. Het college zal worden opgeluisterd met veel foto’s, filmpjes, en leuke dierengeluiden. Elk kind krijgt aan het einde van het college een vrolijk persoonlijk certificaat van deelname.
Voor wie? Het kindercollege is bedoeld voor kinderen van 8 t/m 12 jaar, met 1 of meer volwassenen als begeleiding.
Kosten. De kosten voor deelname zijn 10 euro per kind en 15 euro per volwassene. Dit onderwijs is BTWvrij.
Datum en tijd. Het college zal plaatsvinden op zaterdag 30 september 2023. Het begint om 12.30 en eindigt om 14.30 uur (met daarin een korte pauze).
Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer. Hulphonden zijn toegestaan in het gebouw.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Eerdere deelnemers over het kindercollege:
“Onze kinderen vonden het een hele leuke en ook leerzame middag, en dat kunnen wij alleen maar beamen.”
“Erg leuk en belangrijk. Het is goed om met dit soort activiteiten door te gaan om meer bewustzijn bij meer mensen te krijgen.”
“Mijn kind kon het goed volgen en is enthousiast als er nog een deel 2 komt.”
“Mijn kind vond het een leerzaam college. Hij vond het bijzonder om te zien dat dieren zo slim zijn.”
“Ik vind het super gaaf dat je dit organiseert, dit onbreekt super hard in het onderwijs.”
“Het was een leuk en leerzaam college, voor jong en oud!”
Kijk op de Agenda pagina voor alle cursussen (fysiek en online) die in deze periode worden georganiseerd.
Eind oktober en begin november zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas de cursus “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” ook weer organiseren in een online versie. Deze zal plaatsvinden in de vorm van 2 Zoom bijeenkomsten op dinsdag31 oktoberen donderdag2 november. Elke bijeenkomst zal 4 uur duren en plaatsvinden van 11.00 tot 15.00 uur. De cursus is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over de gevoelens en emoties van dieren.
Beschrijving cursus:
Wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan mensen? Kúnnen ze eigenlijk wel iets voelen en ervaren, hebben ze een bewustzijn? Dit boeiende vraagstuk staat al lange tijd in de belangstelling van wetenschappers en filosofen. Tijdens deze cursus gaat Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Ook hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren een aantal hersenstructuren en neurochemie voor dezelfde emotionele systemen delen, zoals angst, agressie, sexuele lust, zorg en affectie, verdriet en speelsheid. En welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening en troost bij dieren en vormen van gerichte hulp aan een ander in nood. Spelen spiegelneuronen een rol bij empathie? En wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?
Deel 1. Dinsdag 31 oktober 2023.
Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij chimpansees en gorilla’s. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het analogie postulaat. Geschiedenis van het denken van mensen over bewustzijn bij andere dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap.
Deel 2. Donderdag 2 november 2023.
Onderwerpen: Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier. Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.
Voor dit in mei 2022 verschenen boek “Dierzaamheid” heeft Esteban Rivas het hoofdstuk “Het gevoelsleven van dieren” geschreven. Het hoofdstuk kan als voorbereiding voor deze cursus worden gelezen, maar dat is niet verplicht.
Voor wie? De cursus is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van honden en allerlei andere dieren. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk digitaal certificaat van deelname.
Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de cursus kost 110 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 30 euro voor deelname aan de cursus.
Data en tijden. De cursus bestaat uit 2 Zoom bijeenkomsten op de volgende 2 data: dinsdag 31 oktober en donderdag 2 november 2023. Elke bijeenkomst begint om 11.00 en eindigt om 15.00 uur. Er zullen een drietal pauzes van 10 minuten per bijeenkomst zijn.
Benodigdheden voor deelname. Om deel te kunnen nemen aan deze online cursus heeft U een computer of tablet nodig, met een ingebouwde camera en microfoon. Daarnaast is een goed werkende internet verbinding van belang. Ook zult U vooraf het gratis programma Zoom Basic moeten downloaden via de webpagina http://www.zoom.us Als U zich heeft opgegeven, ontvangt U een uitgebreide uitleg hoe U Zoom moet downloaden en hoe U het programma tijdens de Zoom bijeenkomsten moet gebruiken.
Maximaal aantal deelnemers. We zullen tijdens deze cursus met maximaal 12 personen digitaal samenzijn. De docent en 11 deelnemers. Tijdens de Zoom bijeenkomsten zult U op Uw scherm dan Uzelf, de docent en de andere deelnemers kunnen zien en horen.
Opname cursus om deze later terug te kijken. De cursus zal worden opgenomen in de cloud van Zoom. Dit gebeurt om de deelnemers de mogelijkheid te geven om na afloop van de cursus deze nog eens terug te kunnen kijken. Ook kunnen deelnemers die onverwacht niet konden deelnemen aan 1 van de bijeenkomsten, of die technische problemen hadden, op die manier de bijeenkomsten terug kijken. Deelnemers kunnen tot 30 dagen na de cursus via een aparte link naar een Zoom webpagina met een wachtwoord toegang krijgen tot de opgenomen cursus. De deelnemers kunnen de cursus daarmee niet downloaden. Alles wat wordt opgenomen zal dus beperkt blijven tot de deelnemers en zal niet publiek worden gemaakt.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursus liever fysiek volgen? Dat kan, want de inhoud van deze cursus wordt in de vorm van 1 cursusdag ook fysiek georganiseerd in Amsterdam op zaterdag 28 oktober. Klik hier voor alle informatie over deze fysieke cursus.
Kijk op de Agenda pagina voor alle cursussen (fysiek en online) die in deze periode worden georganiseerd.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus.”
“Ik heb enorm genoten van je cursus!”
“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”
“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”
“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”
Zijn mensen de enige dieren met gevoelens en emoties? Kunnen alleen wij mensen zaken als pijn en plezier voelen en ervaren of delen we die beleving met andere dieren? De wetenschappelijke studie van het gevoelsleven van mensen en andere dieren levert inmiddels heel veel informatie waarmee we de aanwezigheid van een gevoelsleven bij alle dieren goed kunnen beargumenteren. Maar wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan? Kunnen ze vrolijk zijn, verdrietig, angstig, boos, geil, speels, empathisch? Kom er alles over te weten tijdens de cursusdag “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” waarop psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas U een vrolijk en boeiend overzicht zal geven van wetenschappelijk onderzoek naar het gevoelsleven van dieren. De cursusdag wordt op zaterdag 28 oktober in Amsterdam georganiseerd. Bedoeld voor iedereen die meer wil weten over dieren.
Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij chimpansees en gorilla’s. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het analogiepostulaat. Geschiedenis van het denken van mensenover bewustzijn bij dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap. Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier. Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.
Omschrijving: Tijdens deze cursusdag gaat dr. Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Ook hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren een aantal hersenstructuren en neurochemische stoffen voor dezelfde emotionele systemen delen, zoals angst, agressie, sexuele lust,ouderlijke zorg en affectie, verdriet en speelsheid. Welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor gevoelens en emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening en troost bij dieren en vormen van gerichte hulp aan een ander in nood. En wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?
Voor dit in mei 2022 verschenen boek “Dierzaamheid” heeft Esteban Rivas het hoofdstuk “Het gevoelsleven van dieren” geschreven. Het hoofdstuk kan als voorbereiding voor deze cursusdag worden gelezen, maar dat is niet verplicht.
Voor wie? Deze cursusdag is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van dieren. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname.
Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de cursusdag kost 70 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 20 euro voor deelname aan de cursusdag.
Datum en tijd. De cursusdag wordt georganiseerd op zaterdag 28 oktober 2023 en begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.
Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer. Hulphonden zijn toegestaan in het gebouw.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursusdag liever online volgen? Dat kan, want deze cursusdag wordt ook in de vorm van een online cursus in 2 Zoom bijeenkomsten georganiseerd op dinsdag 31 oktober en donderdag 2 november.Klik hier voor alle informatie over deze online cursus.
Kijk op de Agenda pagina voor alle cursussen (fysiek en online) die in deze periode worden georganiseerd.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus. Vond de interactie ook heel fijn.”
“Ik heb enorm genoten van je cursus!”
“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”
“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”
“Boeiende spreker met een heel aangename stem. Dit is wel een aanrader… het zet je tot nadenken.”
“Ben jou zo dankbaar voor de cursus en de wijsheid die je overdraagt, je laat me zo nadenken, echt heel bijzonder.”
“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”
Begin juni 2023 zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas weer de populaire cursus “Slimme honden! – De intelligentie van honden” organiseren in een online versie. De online cursus bestaat uit 3 bijeenkomsten van 4 uur via het programma Zoom, die zullen worden gehouden van 11.00 tot 15.00 uur. De cursus zal plaatsvinden op dinsdag 6 juni, donderdag 8 juni en dinsdag 13 juni. Tijdens deze cursus zal een vrolijk en up to date overzicht worden gegeven van wetenschappelijk onderzoek naar de intelligentie of cognitie van honden. De cursus is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over honden.
Beschrijving cursus:
Foto: Eimer Wieldraaijer.
Al meer dan 15.000 jaar leven mensen samen met honden. De afgelopen 25 jaar vinden er heel veel nieuwe studies plaats naar de intelligentie of cognitie van honden. Zo zijn er inmiddels aparte instituten opgericht aan universiteiten over de hele wereld waar intelligentie-onderzoek met honden wordt gedaan: het Family Dog Project aan de Universiteit van Boedapest (Adam Miklosi), het Clever Dog Lab aan de Universiteit van Wenen (Ludwig Huber) en het Duke Canine Cognition Center aan de Duke University in de Verenigde Staten (Brian Hare). Uit deze recente studies blijkt dat honden veel slimmer zijn dan we tot nu toe dachten. Honden blinken vooral uit in sociale intelligentie, waardoor ze ook zeer goed met mensen kunnen samenleven. Tijdens deze cursus zal dr. Rivas uitgebreid ingaan op de uitkomsten van al deze recente onderzoeken met honden. De cursus geeft U een goed overzicht van de huidige stand van zaken op het gebied van de wetenschappelijke kennis over de intelligentie van honden. Dat zal voor een deel ook Uw eigen beeld veranderen van waar honden toe in staat zijn qua intelligentie. De cursus bestaat uit de volgende 3 delen.
Deel 1. Dinsdag 6 juni 2023.
Onderwerpen: Inleiding. Geschiedenis onderzoek intelligentie honden. De domesticatiegeschiedenis van honden. Het domesticatie-experiment met zilvervossen. Begrip van menselijke communicatieve signalen. Recente studies naar het begrip van menselijke communicatieve signalen.
Omschrijving: Wat is intelligentie of cognitie? Al meer dan 100 jaar vindt er onderzoek plaats naar de intelligentie van honden en andere dieren, maar honden werden lange tijd genegeerd als domme, “onnatuurlijke” dieren. We bespreken kort de gedachten over hondenintelligentie van Charles Darwin, Pavlov, Thorndike, Lloyd Morgan, het behaviorisme en de cognitieve revolutie in de vergelijkende psychologie en ethologie. Wie waren de voorouders van honden? De zintuigen van de hond: informatiekanalen van kennis. Hoe heeft de domesticatie van honden plaatsgevonden? Hebben wolven zichzelf eigenlijk gedomesticeerd tot honden? Wat voor implicaties heeft het langlopende experiment met tamme zilvervossen voor de domesticatie van honden? En wat betekent de domesticatiegeschiedenis voor de gerichtheid van honden op mensen en het begrijpen van menselijke communicatieve signalen zoals wijzen en blikrichting? Tenslotte behandelenwe recente studies met honden, wolven en andere hondachtigen die een ander licht werpen op de domesticatie hypothese van Brian Hare.
Deel 2. Donderdag 8 juni 2023.
Onderwerpen: Taalonderzoek. De (intentionele) communicatie van honden. Begrip van het zien, horen en weten van mensen.
Omschrijving: We beginnen met taalonderzoek met honden. We behandelen de “wonderhonden” uit het begin van de 20e eeuw en de lessen van het paard Slimme Hans. Hoeveel menselijke woorden kunnen honden snappen? Zijn sommige honden extra goed in het begrijpen van woorden? Is de communicatie van honden doelbewust of intentioneel te noemen? Drukken honden verschillende zaken uit met hun communicatieve geluiden? Hoe goed kunnen mensen de emoties van honden in hun geblaf herkennen? Begrijpen honden wat mensen zien, horen en weten? Letten ze daar op bij de interactie met de mens en proberen honden zo ongemerkt stout of ongehoorzaam te zijn?
Deel 3. Dinsdag 13 juni 2023.
Onderwerpen: Basale cognitie. Fysieke intelligentie. Sociaal leren en imitatie. Samenwerking, empathie en rouw.
Omschrijving: Hebben honden door dat voorwerpen blijven bestaan (object-permanentie) en hoe gedragen ze zich in spannende onderzoeken als de toverbeker? Kunnen honden verschillende hoeveelheden onderscheiden? Hebben ze ook een vorm van zelfbewustzijn? En hoe ver reikt hun intelligentie over de fysieke wereld en de causale verbanden tussen objecten? Waaruit bestaat hun ruimtelijke cognitie? Zijn ze in staat tot samenwerking bij coöperatief touwtrekken? Wat leren honden door sociale observatie en zijn ze in staat tot imitatie? Hoe herkennen ze een ander als specifiek individu en hoe vormen ze zich een oordeel over de ander? Kunnen honden besmet raken met de emoties van mensen? Verzoenen honden zich na een conflict en troosten ze elkaar? Bestaat er bewijs voor empathie bij honden? Helpen ze mensen als die iets nodig hebben? En wat is er bekend over rouw bij honden en de emotionele hechting en neurochemie (waaronder het hormoon oxytocine) in de relatie van honden met de mensen met wie ze samenleven?
Cursusboek “De intelligentie van honden”
Cursusboek (niet verplicht):
Bij deze cursus gebruiken we als cursusboek De wijsheid van honden. Over intelligentie en gedrag van ons meest geliefde huisdiervan Brian Hare & Vanessa Woods. Dat is de Nederlandse vertaling van The genius of dogs. How dogs are smarter than you think, geschreven door professor in de evolutionaire antropologie Brian Hare, co-directeur van het Duke Canine Cognition Center aan de Duke University in North Carolina (VS). Hoewel dit boek alweer in 2013 is verschenen is het nog steeds het meest geschikte overzicht voor een algemeen publiek van de resultaten van al het recente onderzoek naar de intelligentie van honden. Tijdens de cursus gelden per Zoom bijeenkomst een aantal hoofdstukken uit dit boek als voorbereiding. De cursisten kunnen deze hoofdstukken dan vantevoren lezen en daarbij vragen noteren, zowel over de tekst als men iets niet snapt, als over de inhoud, wanneer men een discussievraag heeft. Deze vragen kunnen dan op de cursus zelf worden gesteld en gezamenlijk behandeld worden. De aanschaf van het cursusboek is volledig facultatief, dus niet verplicht om aan de cursus mee te kunnen doen. Men kan de cursus namelijk ook prima volgen zonder het cursusboek te hebben gelezen, aangezien dr. Rivas de belangrijkste materie uit het boek in de vorm van een samenvatting zal presenteren. Het ISBN nr van het boek is: 9789026323980, is uitgegeven bij Ambo/Anthos in Amsterdam en is te bestellen in de boekhandel of op internet.
Hoe slim zijn honden?
Voor wie? De cursus is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de intelligentie van honden, of men nu wel of niet zelf een huishouden deelt met een hond. Daarnaast is deze zeer geschikt voor mensen die professioneel met honden werken, zoals dierenartsen en hondengedragstherapeuten. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een digitaal persoonlijk certificaat van deelname.
Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de cursus kost 140 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 40 euro voor deelname aan de cursus.
Data en tijden. De cursus wordt in de vorm van 3 Zoom bijeenkomsten georganiseerd op de volgende 3 data: dinsdag 6 juni, donderdag 8 juni en dinsdag 13 juni 2023.Elke bijeenkomst begint om 11.00 en eindigt om 15.00 uur. Er zullen een drietal pauzes van 10 minuten per bijeenkomst zijn.
Benodigdheden voor deelname. Om deel te kunnen nemen aan deze online cursus heeft U een computer of tablet nodig, met een ingebouwde camera en microfoon. Daarnaast is een goed werkende internet verbinding van belang. Ook zult U vooraf het gratis programma Zoom Basic moeten downloaden via de webpagina http://www.zoom.us Als U zich heeft opgegeven, ontvangt U een uitgebreide uitleg hoe U Zoom moet downloaden en hoe U het programma tijdens de Zoom bijeenkomsten moet gebruiken.
Maximaal aantal deelnemers. We zullen tijdens deze cursus met maximaal 12 personen digitaal samenzijn. De docent en 11 deelnemers. Tijdens de Zoom bijeenkomsten zult U op Uw scherm dan Uzelf, de docent en de andere deelnemers kunnen zien en horen.
Opname cursus om deze later terug te kijken. De cursus zal worden opgenomen in de cloud van Zoom. Dit gebeurt om de deelnemers de mogelijkheid te geven om na afloop van de cursus deze nog eens terug te kunnen kijken. Ook kunnen deelnemers die onverwacht niet konden deelnemen aan 1 van de bijeenkomsten, of die technische problemen hadden, op die manier de bijeenkomsten terug kijken. Deelnemers kunnen tot 30 dagen na de cursus via een aparte link naar een Zoom webpagina met een wachtwoord toegang krijgen tot de opgenomen cursus. De deelnemers kunnen de cursus daarmee niet downloaden. Alles wat wordt opgenomen zal dus beperkt blijven tot de deelnemers en zal niet publiek worden gemaakt.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursus liever fysiek volgen? Dat kan, want deze cursus wordt fysiek in Amsterdam georganiseerd: op zaterdagen 3 en 10 juni. Klik hier voor alle informatie over deze fysieke cursus.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere honden (of andere dieren); mensen met een hulphond; honden- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers en vrijwilligers van honden- en andere dierenorganisaties, dierenasiels, dierenambulances, hondenuitlaatservices en hondenrasverenigingen; hondentrainers en -instructeurs; mensen die speurwerk met honden verrichten; mensen van de “dierenpolitie”; studenten diergeneeskunde, ethologie, psychologie, Dier en zorg management, dierverzorging, en veterinaire natuurgeneeskunde; en mensen zonder hond die gewoon hun kennis over honden wilden vergroten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heb de cursus als prettig ervaren en heb onwijs veel geleerd.”
“Boeiende dagen! Ik heb genoten van de onderwerpen. Je didactische vaardigheden zijn erg prettig.”
“Ik heb met veel plezier en interesse de cursus bijgewoond. Ook mijn labrador is tevreden. Zij is blij dat haar intelligentie eindelijk wetenschappelijk is onderbouwd.”
“Hartelijk dank voor de heel erg interessante dagen. Knap hoe je ons mensen betrekt bij de boeiende thema’s.”
“Bedankt voor alle informatie en de zeer informatieve en boeiende lesdagen.”
“De Wijsheid van Honden, wat een ontzettend leuk en interessant boek!”
“Was heel leerzaam, duidelijk uitgelegd en alles eigenlijk meteen zelf toe te passen! Dank je wel!”
“Wil je meer weten over de intelligentie van honden? Kom dan naar deze interessante cursus. Laat je verbazen.”
Op zaterdagen 3 en 10 juni zal in Amsterdam weer de populaire cursus over de intelligentie van honden worden georganiseerd in Amsterdam. Tijdens deze cursus zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas een vrolijk en up to date overzicht geven van wetenschappelijk onderzoek naar de intelligentie van honden. De cursus is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over honden.
Beschrijving cursus:
Al meer dan 15.000 jaar leven mensen samen met honden. De afgelopen 25 jaar vinden er heel veel nieuwe studies plaats naar de intelligentie of cognitie van honden. Zo zijn er inmiddels aparte instituten opgericht aan universiteiten over de hele wereld waar intelligentie-onderzoek met honden wordt gedaan: het Family Dog Project aan de Universiteit van Boedapest (Adam Miklosi), het Clever Dog Lab aan de Universiteit van Wenen (Ludwig Huber) en het Duke Canine Cognition Center aan de Duke University in de Verenigde Staten (Brian Hare). Uit deze recente studies blijkt dat honden veel slimmer zijn dan we tot nu toe dachten. Honden blinken vooral uit in sociale intelligentie, waardoor ze ook zeer goed met mensen kunnen samenleven. Tijdens deze cursus zal dr. Rivas uitgebreid ingaan op de uitkomsten van al deze recente onderzoeken met honden. De cursus geeft U een goed overzicht van de huidige stand van zaken op het gebied van de wetenschappelijke kennis over de intelligentie van honden. Dat zal voor een deel ook Uw eigen beeld veranderen van waar honden toe in staat zijn qua intelligentie. De cursus bestaat uit de volgende 2 cursusdagen, die ook afzonderlijk te volgen zijn.
Cursusdag 1. Zaterdag 3 juni 2023.
Onderwerpen: Inleiding. Geschiedenis onderzoek intelligentie honden. De domesticatiegeschiedenis van honden. Het domesticatie-experiment met zilvervossen. Begrip van menselijke communicatieve signalen. Taalonderzoek.
Omschrijving: Wat is intelligentie of cognitie? Al meer dan 100 jaar vindt er onderzoek plaats naar de intelligentie van dieren, maar honden werden lange tijd genegeerd als domme, “onnatuurlijke” dieren. We bespreken kort de gedachten over hondenintelligentie van Charles Darwin, Pavlov, Thorndike, Lloyd Morgan, het behaviorisme en de cognitieve revolutie in de vergelijkende psychologie en ethologie. Wie waren de voorouders van honden? De zintuigen van de hond: informatiekanalen van kennis. Hoe heeft de domesticatie van honden plaatsgevonden? Hebben wolven zichzelf eigenlijk gedomesticeerd tot honden? Wat voor implicaties heeft het langlopende experiment met tamme zilvervossen voor de domesticatie van honden? En wat betekent de domesticatiegeschiedenis voor de gerichtheid van honden op mensen en het begrijpen van menselijke communicatieve signalen zoals wijzen en blikrichting? En hoe steken hun vermogens af in vergelijking met wolven en andere hondachtigen? Wat zijn de resultaten van het taalonderzoek met honden? We behandelen de “wonderhonden” uit het begin van de 20e eeuw en de lessen van het paard Slimme Hans. Hoeveel menselijke woorden kunnen honden snappen? Zijn sommige honden extra goed in het begrijpen van woorden?
Cursusdag 2. Zaterdag 10 juni 2023.
Onderwerpen: De (intentionele) communicatie van honden. Begrip van het zien, horen en weten van mensen. Basale cognitie. Fysieke intelligentie. Sociaal leren en imitatie. Samenwerking, empathie en rouw.
Omschrijving: Is de communicatie van honden doelbewust of intentioneel te noemen? Drukken honden verschillende zaken uit met hun communicatieve geluiden? Hoe goed kunnen mensen de emoties van honden in hun geblaf herkennen? Begrijpen honden wat mensen zien, horen en weten? Letten ze daar op bij de interactie met de mens en proberen honden zo ongemerkt stout of ongehoorzaam te zijn? Hebben ze door dat voorwerpen blijven bestaan (object-permanentie) en hoe gedragen honden zich in spannende onderzoeken als de toverbeker? Kunnen honden verschillende hoeveelheden onderscheiden? Hebben ze ook een vorm van zelfbewustzijn? En hoe ver reikt hun intelligentie over de fysieke wereld en de causale verbanden tussen objecten? Waaruit bestaat hun ruimtelijke cognitie? Zijn ze in staat tot samenwerking bij coöperatief touwtrekken? Wat leren honden door sociale observatie en zijn ze in staat tot imitatie? Hoe herkennen ze een ander als specifiek individu en hoe vormen ze zich een oordeel over de ander? Kunnen honden besmet raken met de emoties van mensen? Verzoenen honden zich na een conflict en troosten ze elkaar? Bestaat er bewijs voor empathie bij honden? En wat is er bekend over rouw bij honden en de emotionele hechting en neurochemie (waaronder het hormoon oxytocine) in de relatie van honden met de mensen met wie ze samenleven?
Cursusboek “De intelligentie van honden”
Cursusboek (niet verplicht):
Bij deze cursus gebruiken we als cursusboek De wijsheid van honden. Over intelligentie en gedrag van ons meest geliefde huisdiervan Brian Hare & Vanessa Woods. Dat is de Nederlandse vertaling van The genius of dogs. How dogs are smarter than you think, geschreven door professor in de evolutionaire antropologie Brian Hare, co-directeur van het Duke Canine Cognition Center aan de Duke University in North Carolina (VS). Hoewel dit boek alweer in 2013 is verschenen is het nog steeds het meest complete Nederlandstalige overzicht voor een algemeen publiek van de resultaten van al het recente onderzoek naar de intelligentie van honden. Tijdens de cursus gelden per cursusdag een aantal hoofdstukken uit dit boek als voorbereiding. De cursisten kunnen deze hoofdstukken dan vantevoren lezen en daarbij vragen noteren, zowel over de tekst als men iets niet snapt, als over de inhoud, wanneer men een discussievraag heeft. Deze vragen kunnen dan op de cursus zelf worden gesteld en gezamenlijk behandeld worden. De aanschaf van het cursusboek isvolledig facultatief, dus niet verplicht om aan de cursus mee te kunnen doen. Men kan de cursus namelijk ook prima volgen zonder het cursusboek te hebben gelezen, aangezien dr. Rivas de belangrijkste materie uit het boek in de vorm van een samenvatting zal presenteren. Het ISBN nr van het boek is: 9789026323980, is uitgegeven bij Ambo/Anthos in Amsterdam en is te bestellen in de boekhandel of op internet.
Hoe slim zijn honden?
Voor wie? De cursus is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de intelligentie van honden, of men nu wel of niet zelf een huishouden deelt met een hond. Daarnaast is deze zeer geschikt voor mensen die professioneel met honden werken, zoals dierenartsen en hondengedragstherapeuten. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. Cursisten die alleen 1 cursusdag volgen krijgen een deelcertificaat.
Voertaal. De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de volledige cursus kost 140 euro. Deze cursus wordt een paar keer jaar georganiseerd. Men kan dan ook alleen deelnemen aan 1 van de 2 cursusdagen en de ontbrekende cursusdag later in het jaar volgen. Deelname aan een afzonderlijke cursusdag kost 70 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 40 euro voor de volledige cursus of 20 euro per afzonderlijke cursusdag.
Data en tijden. Deze cursus wordt georganiseerd op zaterdagen 3 en 10 juni 2023. Elke cursusdag begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.
Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met de auto en met het openbaar vervoer. Gratis parkeren is mogelijk in de omgeving. Hulphonden zijn toegestaan in het gebouw.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursus liever online volgen? Dat kan, want deze cursus wordt ook online georganiseerd in de vorm van 3 Zoom bijeenkomsten: op dinsdag 6 juni, donderdag 8 juni en dinsdag 13 juni.. Klik hiervoor alle informatie over deze online cursus.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere honden (of andere dieren); mensen met een hulphond; honden- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers en vrijwilligers van honden- en andere dierenorganisaties, dierenasiels, dierenambulances, hondenuitlaatservices en hondenrasverenigingen; hondentrainers en -instructeurs; mensen die speurwerk met honden verrichten; mensen van de “dierenpolitie”; studenten diergeneeskunde, ethologie, psychologie, Dier en zorg management, dierverzorging, en veterinaire natuurgeneeskunde; en mensen zonder hond die gewoon hun kennis over honden wilden vergroten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heb de cursus als prettig ervaren en heb onwijs veel geleerd.” “Boeiende dagen! Ik heb genoten van de onderwerpen. Je didactische vaardigheden zijn erg prettig.”
“Ik heb met veel plezier en interesse de twee cursusdagen bijgewoond. Ook mijn labrador is tevreden. Zij is blij dat haar intelligentie eindelijk wetenschappelijk is onderbouwd.”
“Hartelijk dank voor de heel erg interessante dagen. Knap hoe je ons mensen betrekt bij de boeiende thema’s.”
“Bedankt voor alle informatie en de zeer informatieve en boeiende lesdagen.”
“De Wijsheid van Honden, wat een ontzettend leuk en interessant boek!”
“Was heel leerzaam, duidelijk uitgelegd en alles eigenlijk meteen zelf toe te passen! Dank je wel!”
“Wil je meer weten over de intelligentie van honden? Kom dan naar deze interessante cursus. Laat je verbazen.”
In april zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas de cursus “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” ook weer organiseren in een online versie. Deze zal plaatsvinden in de vorm van 2 Zoom bijeenkomsten op dinsdag4 april en donderdag6 april. Elke bijeenkomst zal 4 uur duren en plaatsvinden van 11.00 tot 15.00 uur. De cursus is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over de gevoelens en emoties van dieren.
Beschrijving cursus:
Wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan mensen? Kúnnen ze eigenlijk wel iets voelen en ervaren, hebben ze een bewustzijn? Dit boeiende vraagstuk staat al lange tijd in de belangstelling van wetenschappers en filosofen. Tijdens deze cursus gaat Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Ook hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren een aantal hersenstructuren en neurochemie voor dezelfde emotionele systemen delen, zoals angst, agressie, sexuele lust, zorg en affectie, verdriet en speelsheid. En welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening en troost bij dieren en vormen van gerichte hulp aan een ander in nood. Spelen spiegelneuronen een rol bij empathie? En wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?
Kennen dieren affectie en liefde?
Deel 1. Dinsdag 4 april 2023.
Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij chimpansees en gorilla’s. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het analogie postulaat. Geschiedenis van het denken van mensen over bewustzijn bij andere dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap.
Deel 2. Donderdag 6 april 2023.
Onderwerpen: Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier. Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.
Voor dit in mei 2022 verschenen boek “Dierzaamheid” heeft Esteban Rivas het hoofdstuk “Het gevoelsleven van dieren” geschreven. Het hoofdstuk kan als voorbereiding voor deze cursus worden gelezen, maar dat is niet verplicht.
Voor wie? De cursus is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van honden en allerlei andere dieren. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk digitaal certificaat van deelname.
Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de cursus kost 110 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 30 euro voor deelname aan de cursus.
Data en tijden. De cursus bestaat uit 2 Zoom bijeenkomsten op de volgende 2 data: dinsdag 4 april en donderdag 6 april 2023. Elke bijeenkomst begint om 11.00 en eindigt om 15.00 uur. Er zullen een drietal pauzes van 10 minuten per bijeenkomst zijn.
Benodigdheden voor deelname. Om deel te kunnen nemen aan deze online cursus heeft U een computer of tablet nodig, met een ingebouwde camera en microfoon. Daarnaast is een goed werkende internet verbinding van belang. Ook zult U vooraf het gratis programma Zoom Basic moeten downloaden via de webpagina http://www.zoom.us Als U zich heeft opgegeven, ontvangt U een uitgebreide uitleg hoe U Zoom moet downloaden en hoe U het programma tijdens de Zoom bijeenkomsten moet gebruiken.
Maximaal aantal deelnemers. We zullen tijdens deze cursus met maximaal 12 personen digitaal samenzijn. De docent en 11 deelnemers. Tijdens de Zoom bijeenkomsten zult U op Uw scherm dan Uzelf, de docent en de andere deelnemers kunnen zien en horen.
Opname cursus om deze later terug te kijken. De cursus zal worden opgenomen in de cloud van Zoom. Dit gebeurt om de deelnemers de mogelijkheid te geven om na afloop van de cursus deze nog eens terug te kunnen kijken. Ook kunnen deelnemers die onverwacht niet konden deelnemen aan 1 van de bijeenkomsten, of die technische problemen hadden, op die manier de bijeenkomsten terug kijken. Deelnemers kunnen tot 30 dagen na de cursus via een aparte link naar een Zoom webpagina met een wachtwoord toegang krijgen tot de opgenomen cursus. De deelnemers kunnen de cursus daarmee niet downloaden. Alles wat wordt opgenomen zal dus beperkt blijven tot de deelnemers en zal niet publiek worden gemaakt.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursus liever fysiek volgen? Dat kan, want de inhoud van deze cursus wordt in de vorm van 1 cursusdag ook fysiek georganiseerd in Amsterdam op zaterdag 1 april. Klik hier voor alle informatie over deze fysieke cursus.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus.”
“Ik heb enorm genoten van je cursus!”
“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”
“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”
“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”
Zijn mensen de enige dieren met gevoelens en emoties? Kunnen alleen wij mensen zaken als pijn en plezier voelen en ervaren of delen we die beleving met andere dieren? De wetenschappelijke studie van het gevoelsleven van mensen en andere dieren levert inmiddels heel veel informatie waarmee we de aanwezigheid van een gevoelsleven bij alle dieren goed kunnen beargumenteren. Maar wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan? Kunnen ze vrolijk zijn, verdrietig, angstig, boos, geil, speels, empathisch? Kom er alles over te weten tijdens de cursusdag “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” waarop psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas U een vrolijk en boeiend overzicht zal geven van wetenschappelijk onderzoek naar het gevoelsleven van dieren. De cursusdag wordt op zaterdag 1 april in Amsterdam georganiseerd. Bedoeld voor iedereen die meer wil weten over dieren.
Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij chimpansees en gorilla’s. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het analogiepostulaat. Geschiedenis van het denken van mensenover bewustzijn bij dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap. Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier. Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.
Aziatische olifant moeder en kalf
Omschrijving: Tijdens deze cursusdag gaat dr. Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Ook hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren een aantal hersenstructuren en neurochemie voor dezelfdeemotionele systemen delen, zoals angst, agressie, sexuele lust, ouderlijke zorg en affectie, verdriet en speelsheid. Welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor gevoelens en emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening en troost bij dieren en vormen van gerichte hulp aan een ander in nood. En wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?
Voor dit in mei 2022 verschenen boek “Dierzaamheid” heeft Esteban Rivas het hoofdstuk “Het gevoelsleven van dieren” geschreven. Het hoofdstuk kan als voorbereiding voor deze cursusdag worden gelezen, maar dat is niet verplicht.
Voor wie? Deze cursusdag is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van dieren. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname.
Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de cursusdag kost 70 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 20 euro voor deelname aan de cursusdag.
Datum en tijd. De cursusdag wordt georganiseerd op zaterdag 1 april 2023 en begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.
Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer. Gratis parkeren is mogelijk op de Gustav Mahlerlaan en de A.J. Ernstlaan. Hulphonden zijn toegestaan in het gebouw.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursusdag liever online volgen? Dat kan, want deze cursusdag wordt ook in de vorm van een online cursus in 2 Zoom bijeenkomsten georganiseerd op dinsdag 4 april en donderdag 6 april.Klik hier voor alle informatie over deze online cursus.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus. Vond de interactie ook heel fijn.”
“Ik heb enorm genoten van je cursus!”
“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”
“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”
“Boeiende spreker met een heel aangename stem. Dit is wel een aanrader… het zet je tot nadenken.”
“Ben jou zo dankbaar voor de cursus en de wijsheid die je overdraagt, je laat me zo nadenken, echt heel bijzonder.”
“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”
Half februari 2023 zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas weer de populaire cursus “Slimme honden! – De intelligentie van honden” organiseren in een online versie. De online cursus bestaat uit 3 bijeenkomsten van 4 uur via het programma Zoom, die zullen worden gehouden van 11.00 tot 15.00 uur. De cursus zal plaatsvinden op dinsdag 14 februari, donderdag 16 februari en dinsdag 21 februari. Tijdens deze cursus zal een vrolijk en up to date overzicht worden gegeven van wetenschappelijk onderzoek naar de intelligentie of cognitie van honden. De cursus is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over honden.
Beschrijving cursus:
Esteban Rivas met Faith
Al meer dan 15.000 jaar leven mensen samen met honden. De afgelopen 25 jaar vinden er heel veel nieuwe studies plaats naar de intelligentie of cognitie van honden. Zo zijn er inmiddels aparte instituten opgericht aan universiteiten over de hele wereld waar intelligentie-onderzoek met honden wordt gedaan: het Family Dog Project aan de Universiteit van Boedapest (Adam Miklosi), het Clever Dog Lab aan de Universiteit van Wenen (Ludwig Huber) en het Duke Canine Cognition Center aan de Duke University in de Verenigde Staten (Brian Hare). Uit deze recente studies blijkt dat honden veel slimmer zijn dan we tot nu toe dachten. Honden blinken vooral uit in sociale intelligentie, waardoor ze ook zeer goed met mensen kunnen samenleven. Tijdens deze cursus zal dr. Rivas uitgebreid ingaan op de uitkomsten van al deze recente onderzoeken met honden. De cursus geeft U een goed overzicht van de huidige stand van zaken op het gebied van de wetenschappelijke kennis over de intelligentie van honden. Dat zal voor een deel ook Uw eigen beeld veranderen van waar honden toe in staat zijn qua intelligentie. De cursus bestaat uit de volgende 3 delen.
Deel 1. Dinsdag 14 februari 2023.
Onderwerpen: Inleiding. Geschiedenis onderzoek intelligentie honden. De domesticatiegeschiedenis van honden. Het domesticatie-experiment met zilvervossen. Begrip van menselijke communicatieve signalen. Recente studies naar het begrip van menselijke communicatieve signalen.
Omschrijving: Wat is intelligentie of cognitie? Al meer dan 100 jaar vindt er onderzoek plaats naar de intelligentie van honden en andere dieren, maar honden werden lange tijd genegeerd als domme, “onnatuurlijke” dieren. We bespreken kort de gedachten over hondenintelligentie van Charles Darwin, Pavlov, Thorndike, Lloyd Morgan, het behaviorisme en de cognitieve revolutie in de vergelijkende psychologie en ethologie. Wie waren de voorouders van honden? De zintuigen van de hond: informatiekanalen van kennis. Hoe heeft de domesticatie van honden plaatsgevonden? Hebben wolven zichzelf eigenlijk gedomesticeerd tot honden? Wat voor implicaties heeft het langlopende experiment met tamme zilvervossen voor de domesticatie van honden? En wat betekent de domesticatiegeschiedenis voor de gerichtheid van honden op mensen en het begrijpen van menselijke communicatieve signalen zoals wijzen en blikrichting? Tenslotte behandelenwe recente studies met honden, wolven en andere hondachtigen die een ander licht werpen op de domesticatie hypothese van Brian Hare.
Deel 2. Donderdag 16 februari 2023.
Onderwerpen: Taalonderzoek. De (intentionele) communicatie van honden. Begrip van het zien, horen en weten van mensen.
Omschrijving: We beginnen met taalonderzoek met honden. We behandelen de “wonderhonden” uit het begin van de 20e eeuw en de lessen van het paard Slimme Hans. Hoeveel menselijke woorden kunnen honden snappen? Zijn sommige honden extra goed in het begrijpen van woorden? Is de communicatie van honden doelbewust of intentioneel te noemen? Drukken honden verschillende zaken uit met hun communicatieve geluiden? Hoe goed kunnen mensen de emoties van honden in hun geblaf herkennen? Begrijpen honden wat mensen zien, horen en weten? Letten ze daar op bij de interactie met de mens en proberen honden zo ongemerkt stout of ongehoorzaam te zijn?
Deel 3. Dinsdag 21 februari 2023.
Onderwerpen: Basale cognitie. Fysieke intelligentie. Sociaal leren en imitatie. Samenwerking, empathie en rouw.
Omschrijving: Hebben honden door dat voorwerpen blijven bestaan (object-permanentie) en hoe gedragen ze zich in spannende onderzoeken als de toverbeker? Kunnen honden verschillende hoeveelheden onderscheiden? Hebben ze ook een vorm van zelfbewustzijn? En hoe ver reikt hun intelligentie over de fysieke wereld en de causale verbanden tussen objecten? Waaruit bestaat hun ruimtelijke cognitie? Zijn ze in staat tot samenwerking bij coöperatief touwtrekken? Wat leren honden door sociale observatie en zijn ze in staat tot imitatie? Hoe herkennen ze een ander als specifiek individu en hoe vormen ze zich een oordeel over de ander? Kunnen honden besmet raken met de emoties van mensen? Verzoenen honden zich na een conflict en troosten ze elkaar? Bestaat er bewijs voor empathie bij honden? Helpen ze mensen als die iets nodig hebben? En wat is er bekend over rouw bij honden en de emotionele hechting en neurochemie (waaronder het hormoon oxytocine) in de relatie van honden met de mensen met wie ze samenleven?
Cursusboek (niet verplicht):
Bij deze cursus gebruiken we als cursusboek De wijsheid van honden. Over intelligentie en gedrag van ons meest geliefde huisdiervan Brian Hare & Vanessa Woods. Dat is de Nederlandse vertaling van The genius of dogs. How dogs are smarter than you think, geschreven door professor in de evolutionaire antropologie Brian Hare, co-directeur van het Duke Canine Cognition Center aan de Duke University in North Carolina (VS). Hoewel dit boek alweer in 2013 is verschenen is het nog steeds het meest geschikte overzicht voor een algemeen publiek van de resultaten van al het recente onderzoek naar de intelligentie van honden. Tijdens de cursus gelden per Zoom bijeenkomst een aantal hoofdstukken uit dit boek als voorbereiding. De cursisten kunnen deze hoofdstukken dan vantevoren lezen en daarbij vragen noteren, zowel over de tekst als men iets niet snapt, als over de inhoud, wanneer men een discussievraag heeft. Deze vragen kunnen dan op de cursus zelf worden gesteld en gezamenlijk behandeld worden. De aanschaf van het cursusboek is volledig facultatief, dus niet verplicht om aan de cursus mee te kunnen doen. Men kan de cursus namelijk ook prima volgen zonder het cursusboek te hebben gelezen, aangezien dr. Rivas de belangrijkste materie uit het boek in de vorm van een samenvatting zal presenteren. Het ISBN nr van het boek is: 9789026323980, is uitgegeven bij Ambo/Anthos in Amsterdam en is te bestellen in de boekhandel of op internet.
Foto: Eimer Wieldraaijer.
Voor wie? De cursus is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de intelligentie van honden, of men nu wel of niet zelf een huishouden deelt met een hond. Daarnaast is deze zeer geschikt voor mensen die professioneel met honden werken, zoals dierenartsen en hondengedragstherapeuten. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een digitaal persoonlijk certificaat van deelname.
Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de cursus kost 140 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 40 euro voor deelname aan de cursus.
Data en tijden. De cursus wordt in de vorm van 3 Zoom bijeenkomsten georganiseerd op de volgende 3 data: dinsdag 14 februari, donderdag 16 februari en dinsdag 21 februari 2023.Elke bijeenkomst begint om 11.00 en eindigt om 15.00 uur. Er zullen een drietal pauzes van 10 minuten per bijeenkomst zijn.
Benodigdheden voor deelname. Om deel te kunnen nemen aan deze online cursus heeft U een computer of tablet nodig, met een ingebouwde camera en microfoon. Daarnaast is een goed werkende internet verbinding van belang. Ook zult U vooraf het gratis programma Zoom Basic moeten downloaden via de webpagina http://www.zoom.us Als U zich heeft opgegeven, ontvangt U een uitgebreide uitleg hoe U Zoom moet downloaden en hoe U het programma tijdens de Zoom bijeenkomsten moet gebruiken.
Maximaal aantal deelnemers. We zullen tijdens deze cursus met maximaal 12 personen digitaal samenzijn. De docent en 11 deelnemers. Tijdens de Zoom bijeenkomsten zult U op Uw scherm dan Uzelf, de docent en de andere deelnemers kunnen zien en horen.
Opname cursus om deze later terug te kijken. De cursus zal worden opgenomen in de cloud van Zoom. Dit gebeurt om de deelnemers de mogelijkheid te geven om na afloop van de cursus deze nog eens terug te kunnen kijken. Ook kunnen deelnemers die onverwacht niet konden deelnemen aan 1 van de bijeenkomsten, of die technische problemen hadden, op die manier de bijeenkomsten terug kijken. Deelnemers kunnen tot 30 dagen na de cursus via een aparte link naar een Zoom webpagina met een wachtwoord toegang krijgen tot de opgenomen cursus. De deelnemers kunnen de cursus daarmee niet downloaden. Alles wat wordt opgenomen zal dus beperkt blijven tot de deelnemers en zal niet publiek worden gemaakt.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursus liever fysiek volgen? Dat kan, want deze cursus wordt fysiek in Amsterdam georganiseerd: op zaterdagen 11 en 18 februari. Klik hier voor alle informatie over deze fysieke cursus.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere honden (of andere dieren); mensen met een hulphond; honden- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers en vrijwilligers van honden- en andere dierenorganisaties, dierenasiels, dierenambulances, hondenuitlaatservices en hondenrasverenigingen; hondentrainers en -instructeurs; mensen die speurwerk met honden verrichten; mensen van de “dierenpolitie”; studenten diergeneeskunde, ethologie, psychologie, Dier en zorg management, dierverzorging, en veterinaire natuurgeneeskunde; en mensen zonder hond die gewoon hun kennis over honden wilden vergroten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heb de cursus als prettig ervaren en heb onwijs veel geleerd.”
“Boeiende dagen! Ik heb genoten van de onderwerpen. Je didactische vaardigheden zijn erg prettig.”
“Ik heb met veel plezier en interesse de cursus bijgewoond. Ook mijn labrador is tevreden. Zij is blij dat haar intelligentie eindelijk wetenschappelijk is onderbouwd.”
“Hartelijk dank voor de heel erg interessante dagen. Knap hoe je ons mensen betrekt bij de boeiende thema’s.”
“Bedankt voor alle informatie en de zeer informatieve en boeiende lesdagen.”
“De Wijsheid van Honden, wat een ontzettend leuk en interessant boek!”
“Was heel leerzaam, duidelijk uitgelegd en alles eigenlijk meteen zelf toe te passen! Dank je wel!”
“Wil je meer weten over de intelligentie van honden? Kom dan naar deze interessante cursus. Laat je verbazen.”
Op zaterdagen 11 en 18 februari zal in Amsterdam weer de populaire cursus over de intelligentie van honden worden georganiseerd in Amsterdam. Tijdens deze cursus zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas een vrolijk en up to date overzicht geven van wetenschappelijk onderzoek naar de intelligentie van honden. De cursus is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over honden.
Beschrijving cursus:
Foto: Eimer Wieldraaijer.
Al meer dan 15.000 jaar leven mensen samen met honden. De afgelopen 25 jaar vinden er heel veel nieuwe studies plaats naar de intelligentie of cognitie van honden. Zo zijn er inmiddels aparte instituten opgericht aan universiteiten over de hele wereld waar intelligentie-onderzoek met honden wordt gedaan: het Family Dog Project aan de Universiteit van Boedapest (Adam Miklosi), het Clever Dog Lab aan de Universiteit van Wenen (Ludwig Huber) en het Duke Canine Cognition Center aan de Duke University in de Verenigde Staten (Brian Hare). Uit deze recente studies blijkt dat honden veel slimmer zijn dan we tot nu toe dachten. Honden blinken vooral uit in sociale intelligentie, waardoor ze ook zeer goed met mensen kunnen samenleven. Tijdens deze cursus zal dr. Rivas uitgebreid ingaan op de uitkomsten van al deze recente onderzoeken met honden. De cursus geeft U een goed overzicht van de huidige stand van zaken op het gebied van de wetenschappelijke kennis over de intelligentie van honden. Dat zal voor een deel ook Uw eigen beeld veranderen van waar honden toe in staat zijn qua intelligentie. De cursus bestaat uit de volgende 2 cursusdagen, die ook afzonderlijk te volgen zijn.
Cursusdag 1. Zaterdag 11 februari 2023.
Onderwerpen: Inleiding. Geschiedenis onderzoek intelligentie honden. De domesticatiegeschiedenis van honden. Het domesticatie-experiment met zilvervossen. Begrip van menselijke communicatieve signalen. Taalonderzoek.
Omschrijving: Wat is intelligentie of cognitie? Al meer dan 100 jaar vindt er onderzoek plaats naar de intelligentie van dieren, maar honden werden lange tijd genegeerd als domme, “onnatuurlijke” dieren. We bespreken kort de gedachten over hondenintelligentie van Charles Darwin, Pavlov, Thorndike, Lloyd Morgan, het behaviorisme en de cognitieve revolutie in de vergelijkende psychologie en ethologie. Wie waren de voorouders van honden? De zintuigen van de hond: informatiekanalen van kennis. Hoe heeft de domesticatie van honden plaatsgevonden? Hebben wolven zichzelf eigenlijk gedomesticeerd tot honden? Wat voor implicaties heeft het langlopende experiment met tamme zilvervossen voor de domesticatie van honden? En wat betekent de domesticatiegeschiedenis voor de gerichtheid van honden op mensen en het begrijpen van menselijke communicatieve signalen zoals wijzen en blikrichting? En hoe steken hun vermogens af in vergelijking met wolven en andere hondachtigen? Wat zijn de resultaten van het taalonderzoek met honden? We behandelen de “wonderhonden” uit het begin van de 20e eeuw en de lessen van het paard Slimme Hans. Hoeveel menselijke woorden kunnen honden snappen? Zijn sommige honden extra goed in het begrijpen van woorden?
Cursusdag 2. Zaterdag 18 februari 2023.
Onderwerpen: De (intentionele) communicatie van honden. Begrip van het zien, horen en weten van mensen. Basale cognitie. Fysieke intelligentie. Sociaal leren en imitatie. Samenwerking, empathie en rouw.
Omschrijving: Is de communicatie van honden doelbewust of intentioneel te noemen? Drukken honden verschillende zaken uit met hun communicatieve geluiden? Hoe goed kunnen mensen de emoties van honden in hun geblaf herkennen? Begrijpen honden wat mensen zien, horen en weten? Letten ze daar op bij de interactie met de mens en proberen honden zo ongemerkt stout of ongehoorzaam te zijn? Hebben ze door dat voorwerpen blijven bestaan (object-permanentie) en hoe gedragen honden zich in spannende onderzoeken als de toverbeker? Kunnen honden verschillende hoeveelheden onderscheiden? Hebben ze ook een vorm van zelfbewustzijn? En hoe ver reikt hun intelligentie over de fysieke wereld en de causale verbanden tussen objecten? Waaruit bestaat hun ruimtelijke cognitie? Zijn ze in staat tot samenwerking bij coöperatief touwtrekken? Wat leren honden door sociale observatie en zijn ze in staat tot imitatie? Hoe herkennen ze een ander als specifiek individu en hoe vormen ze zich een oordeel over de ander? Kunnen honden besmet raken met de emoties van mensen? Verzoenen honden zich na een conflict en troosten ze elkaar? Bestaat er bewijs voor empathie bij honden? En wat is er bekend over rouw bij honden en de emotionele hechting en neurochemie (waaronder het hormoon oxytocine) in de relatie van honden met de mensen met wie ze samenleven?
Cursusboek (niet verplicht):
Bij deze cursus gebruiken we als cursusboek De wijsheid van honden. Over intelligentie en gedrag van ons meest geliefde huisdiervan Brian Hare & Vanessa Woods. Dat is de Nederlandse vertaling van The genius of dogs. How dogs are smarter than you think, geschreven door professor in de evolutionaire antropologie Brian Hare, co-directeur van het Duke Canine Cognition Center aan de Duke University in North Carolina (VS). Hoewel dit boek alweer in 2013 is verschenen is het nog steeds het meest complete Nederlandstalige overzicht voor een algemeen publiek van de resultaten van al het recente onderzoek naar de intelligentie van honden. Tijdens de cursus gelden per cursusdag een aantal hoofdstukken uit dit boek als voorbereiding. De cursisten kunnen deze hoofdstukken dan vantevoren lezen en daarbij vragen noteren, zowel over de tekst als men iets niet snapt, als over de inhoud, wanneer men een discussievraag heeft. Deze vragen kunnen dan op de cursus zelf worden gesteld en gezamenlijk behandeld worden. De aanschaf van het cursusboek isvolledig facultatief, dus niet verplicht om aan de cursus mee te kunnen doen. Men kan de cursus namelijk ook prima volgen zonder het cursusboek te hebben gelezen, aangezien dr. Rivas de belangrijkste materie uit het boek in de vorm van een samenvatting zal presenteren. Het ISBN nr van het boek is: 9789026323980, is uitgegeven bij Ambo/Anthos in Amsterdam en is te bestellen in de boekhandel of op internet.
Hoe slim zijn honden?
Voor wie? De cursus is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de intelligentie van honden, of men nu wel of niet zelf een huishouden deelt met een hond. Daarnaast is deze zeer geschikt voor mensen die professioneel met honden werken, zoals dierenartsen en hondengedragstherapeuten. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. Cursisten die alleen 1 cursusdag volgen krijgen een deelcertificaat.
Voertaal. De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de volledige cursus kost 140 euro. Deze cursus wordt een paar keer jaar georganiseerd. Men kan dan ook alleen deelnemen aan 1 van de 2 cursusdagen en de ontbrekende cursusdag later in het jaar volgen. Deelname aan een afzonderlijke cursusdag kost 70 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 40 euro voor de volledige cursus of 20 euro per afzonderlijke cursusdag.
Data en tijden. Deze cursus wordt georganiseerd op zaterdagen 11 en 18 februari 2023. Elke cursusdag begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.
Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met de auto en met het openbaar vervoer. Gratis parkeren is mogelijk in de omgeving. Hulphonden zijn toegestaan in het gebouw.
Coronamaatregelen. De pandemie is nog niet voorbij, dus ook wij willen nog voorzichtigheid betrachten. Dat betekent dat wij aan de deelnemers zullen vragen zich te houden aan de basisregels (thuisblijven bij klachten, geen handen schudden, vaak de handen wassen, e.d.). Het dragen van een mondkapje is niet nodig, tenzij men dat zelf liever wil dragen. Ook zal er niet gewerkt worden met een coronatoegangsbewijs. Iedereen wordt gevraagd om zich vriendelijk en respectvol naar elkaar te gedragen en rekening te houden met elkaar. Mocht de overheid deze winter onverhoopt toch nog verdergaande maatregelen invoeren waardoor deze cursus fysiek niet kan doorgaan, dan geldt Uw betaling als een tegoedbon voor deelname aan een toekomstige fysieke cursus zodra dat weer mogelijk is of kunt U Uw cursusgeld terug ontvangen.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursus liever online volgen? Dat kan, want deze cursus wordt ook online georganiseerd in de vorm van 3 Zoom bijeenkomsten: op dinsdag 14 februari, donderdag 16 februari en dinsdag 21 februari.. Klik hiervoor alle informatie over deze online cursus.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere honden (of andere dieren); mensen met een hulphond; honden- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers en vrijwilligers van honden- en andere dierenorganisaties, dierenasiels, dierenambulances, hondenuitlaatservices en hondenrasverenigingen; hondentrainers en -instructeurs; mensen die speurwerk met honden verrichten; mensen van de “dierenpolitie”; studenten diergeneeskunde, ethologie, psychologie, Dier en zorg management, dierverzorging, en veterinaire natuurgeneeskunde; en mensen zonder hond die gewoon hun kennis over honden wilden vergroten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heb de cursus als prettig ervaren en heb onwijs veel geleerd.” “Boeiende dagen! Ik heb genoten van de onderwerpen. Je didactische vaardigheden zijn erg prettig.”
“Ik heb met veel plezier en interesse de twee cursusdagen bijgewoond. Ook mijn labrador is tevreden. Zij is blij dat haar intelligentie eindelijk wetenschappelijk is onderbouwd.”
“Hartelijk dank voor de heel erg interessante dagen. Knap hoe je ons mensen betrekt bij de boeiende thema’s.”
“Bedankt voor alle informatie en de zeer informatieve en boeiende lesdagen.”
“De Wijsheid van Honden, wat een ontzettend leuk en interessant boek!”
“Was heel leerzaam, duidelijk uitgelegd en alles eigenlijk meteen zelf toe te passen! Dank je wel!”
“Wil je meer weten over de intelligentie van honden? Kom dan naar deze interessante cursus. Laat je verbazen.”
Op zaterdag 25 februari 2023 organiseert het Instituut voor Dieren in Filosofie en Wetenschap weer het populaire Kindercollege in Amsterdam, met als titel “Dieren kunnen ook denken en voelen,” speciaal voor kinderen in de leeftijd van 8 t/m 12 jaar met volwassen begeleiding. Het college is bedoeld voor alle kinderen die van dieren houden, die nieuwsgierig zijn en meer willen weten over de intelligentie en het gevoelsleven van dieren.
Beschrijving:
In dit kindercollege zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas op een eenvoudige en vrolijke manier een aantal boeiende ontdekkingen uit de wetenschap behandelen waaruit blijkt dat dieren net als mensen kunnen denken en voelen. We gaan in op de intelligentie van dieren: Hoe slim zijn honden? Hoeveel woorden kan een hond eigenlijk begrijpen? Hoe slim zijn apen en vogels? Waarover communiceren dieren met elkaar? Waarschuwen ze elkaar als er roofdieren aankomen? Welke dieren herkennen zichzelf in spiegels? En we gaan in op het gevoelsleven van dieren: Hebben dieren ook gevoelens en emoties? Bestaat er liefde en vriendschap tussen dieren? Hoe spelen dieren met elkaar en kunnen ze lachen? Troosten dieren elkaar? Wat voor leuke banden kunnen er bestaan tussen dieren die tot twee hele verschillende diersoorten horen? En kunnen dieren ook dronken worden? Dr. Rivas zal met interessante feiten aan komen zetten, boeiend voor zowel jong als oud, waardoor je een goed beeld krijgt van de vele overeenkomsten tussen mensen en andere dieren. Het college zal worden opgeluisterd met veel foto’s, filmpjes, en leuke dierengeluiden. Elk kind krijgt aan het einde van het college een vrolijk persoonlijk certificaat van deelname.
Voor wie? Het kindercollege is bedoeld voor kinderen van 8 t/m 12 jaar, met 1 of meer volwassenen als begeleiding.
Kosten. De kosten voor deelname zijn 10 euro per kind en 15 euro per volwassene. Dit onderwijs is BTWvrij.
Datum en tijd. Het college zal plaatsvinden op zaterdag 25 februari 2023. Het begint om 12.30 en eindigt om 14.30 uur (met daarin een korte pauze).
Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer. Gratis parkeren is mogelijk op de Gustav Mahlerlaan en de A.J. Ernstlaan.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Kennen dieren ook vriendschap en liefde?
Eerdere deelnemers over het kindercollege:
“Onze kinderen vonden het een hele leuke en ook leerzame middag, en dat kunnen wij alleen maar beamen.”
“Erg leuk en belangrijk. Het is goed om met dit soort activiteiten door te gaan om meer bewustzijn bij meer mensen te krijgen.”
“Mijn kind kon het goed volgen en is enthousiast als er nog een deel 2 komt.”
“Mijn kind vond het een leerzaam college. Hij vond het bijzonder om te zien dat dieren zo slim zijn.”
“Ik vind het super gaaf dat je dit organiseert, dit onbreekt super hard in het onderwijs.”
“Het was een leuk en leerzaam college, voor jong en oud!”
Instituut voor Dieren in Filosofie en Wetenschap 