Op zaterdag 30 september 2023 organiseert het Instituut voor Dieren in Filosofie en Wetenschap weer het vrolijke Kindercollege in Amsterdam, met als titel “Dieren kunnen ook denken en voelen,” speciaal voor kinderen in de leeftijd van 8 t/m 12 jaar met volwassen begeleiding. Het college is bedoeld voor alle kinderen die van dieren houden, die nieuwsgierig zijn en meer willen weten over de intelligentie en het gevoelsleven van dieren.
Hoe slim zijn honden eigenlijk?
Beschrijving:
In dit kindercollege zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas op een eenvoudige en vrolijke manier een aantal boeiende ontdekkingen uit de wetenschap behandelen waaruit blijkt dat dieren net als mensen kunnen denken en voelen. We gaan in op de intelligentie van dieren: Hoe slim zijn honden? Hoeveel woorden kan een hond eigenlijk begrijpen? Hoe slim zijn apen en vogels? Waarover communiceren dieren met elkaar? Waarschuwen ze elkaar als er roofdieren aankomen? Welke dieren herkennen zichzelf in spiegels? En we gaan in op het gevoelsleven van dieren: Hebben dieren ook gevoelens en emoties? Bestaat er liefde en vriendschap tussen dieren? Hoe spelen dieren met elkaar en kunnen ze lachen? Troosten dieren elkaar? Wat voor leuke banden kunnen er bestaan tussen dieren die tot twee hele verschillende diersoorten horen? En kunnen dieren ook dronken worden? Dr. Rivas zal met interessante feiten aan komen zetten, boeiend voor zowel jong als oud, waardoor je een goed beeld krijgt van de vele overeenkomsten tussen mensen en andere dieren. Het college zal worden opgeluisterd met veel foto’s, filmpjes, en leuke dierengeluiden. Elk kind krijgt aan het einde van het college een vrolijk persoonlijk certificaat van deelname.
Voor wie? Het kindercollege is bedoeld voor kinderen van 8 t/m 12 jaar, met 1 of meer volwassenen als begeleiding.
Kosten. De kosten voor deelname zijn 10 euro per kind en 15 euro per volwassene. Dit onderwijs is BTWvrij.
Datum en tijd. Het college zal plaatsvinden op zaterdag 30 september 2023. Het begint om 12.30 en eindigt om 14.30 uur (met daarin een korte pauze).
Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer. Hulphonden zijn toegestaan in het gebouw.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Eerdere deelnemers over het kindercollege:
“Onze kinderen vonden het een hele leuke en ook leerzame middag, en dat kunnen wij alleen maar beamen.”
“Erg leuk en belangrijk. Het is goed om met dit soort activiteiten door te gaan om meer bewustzijn bij meer mensen te krijgen.”
“Mijn kind kon het goed volgen en is enthousiast als er nog een deel 2 komt.”
“Mijn kind vond het een leerzaam college. Hij vond het bijzonder om te zien dat dieren zo slim zijn.”
“Ik vind het super gaaf dat je dit organiseert, dit onbreekt super hard in het onderwijs.”
“Het was een leuk en leerzaam college, voor jong en oud!”
Kijk op de Agenda pagina voor alle cursussen (fysiek en online) die in deze periode worden georganiseerd.
Eind oktober en begin november zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas de cursus “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” ook weer organiseren in een online versie. Deze zal plaatsvinden in de vorm van 2 Zoom bijeenkomsten op dinsdag31 oktoberen donderdag2 november. Elke bijeenkomst zal 4 uur duren en plaatsvinden van 11.00 tot 15.00 uur. De cursus is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over de gevoelens en emoties van dieren.
Beschrijving cursus:
Wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan mensen? Kúnnen ze eigenlijk wel iets voelen en ervaren, hebben ze een bewustzijn? Dit boeiende vraagstuk staat al lange tijd in de belangstelling van wetenschappers en filosofen. Tijdens deze cursus gaat Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Ook hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren een aantal hersenstructuren en neurochemie voor dezelfde emotionele systemen delen, zoals angst, agressie, sexuele lust, zorg en affectie, verdriet en speelsheid. En welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening en troost bij dieren en vormen van gerichte hulp aan een ander in nood. Spelen spiegelneuronen een rol bij empathie? En wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?
Deel 1. Dinsdag 31 oktober 2023.
Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij chimpansees en gorilla’s. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het analogie postulaat. Geschiedenis van het denken van mensen over bewustzijn bij andere dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap.
Deel 2. Donderdag 2 november 2023.
Onderwerpen: Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier. Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.
Voor dit in mei 2022 verschenen boek “Dierzaamheid” heeft Esteban Rivas het hoofdstuk “Het gevoelsleven van dieren” geschreven. Het hoofdstuk kan als voorbereiding voor deze cursus worden gelezen, maar dat is niet verplicht.
Voor wie? De cursus is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van honden en allerlei andere dieren. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk digitaal certificaat van deelname.
Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de cursus kost 110 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 30 euro voor deelname aan de cursus.
Data en tijden. De cursus bestaat uit 2 Zoom bijeenkomsten op de volgende 2 data: dinsdag 31 oktober en donderdag 2 november 2023. Elke bijeenkomst begint om 11.00 en eindigt om 15.00 uur. Er zullen een drietal pauzes van 10 minuten per bijeenkomst zijn.
Benodigdheden voor deelname. Om deel te kunnen nemen aan deze online cursus heeft U een computer of tablet nodig, met een ingebouwde camera en microfoon. Daarnaast is een goed werkende internet verbinding van belang. Ook zult U vooraf het gratis programma Zoom Basic moeten downloaden via de webpagina http://www.zoom.us Als U zich heeft opgegeven, ontvangt U een uitgebreide uitleg hoe U Zoom moet downloaden en hoe U het programma tijdens de Zoom bijeenkomsten moet gebruiken.
Maximaal aantal deelnemers. We zullen tijdens deze cursus met maximaal 12 personen digitaal samenzijn. De docent en 11 deelnemers. Tijdens de Zoom bijeenkomsten zult U op Uw scherm dan Uzelf, de docent en de andere deelnemers kunnen zien en horen.
Opname cursus om deze later terug te kijken. De cursus zal worden opgenomen in de cloud van Zoom. Dit gebeurt om de deelnemers de mogelijkheid te geven om na afloop van de cursus deze nog eens terug te kunnen kijken. Ook kunnen deelnemers die onverwacht niet konden deelnemen aan 1 van de bijeenkomsten, of die technische problemen hadden, op die manier de bijeenkomsten terug kijken. Deelnemers kunnen tot 30 dagen na de cursus via een aparte link naar een Zoom webpagina met een wachtwoord toegang krijgen tot de opgenomen cursus. De deelnemers kunnen de cursus daarmee niet downloaden. Alles wat wordt opgenomen zal dus beperkt blijven tot de deelnemers en zal niet publiek worden gemaakt.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursus liever fysiek volgen? Dat kan, want de inhoud van deze cursus wordt in de vorm van 1 cursusdag ook fysiek georganiseerd in Amsterdam op zaterdag 28 oktober. Klik hier voor alle informatie over deze fysieke cursus.
Kijk op de Agenda pagina voor alle cursussen (fysiek en online) die in deze periode worden georganiseerd.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus.”
“Ik heb enorm genoten van je cursus!”
“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”
“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”
“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”
Zijn mensen de enige dieren met gevoelens en emoties? Kunnen alleen wij mensen zaken als pijn en plezier voelen en ervaren of delen we die beleving met andere dieren? De wetenschappelijke studie van het gevoelsleven van mensen en andere dieren levert inmiddels heel veel informatie waarmee we de aanwezigheid van een gevoelsleven bij alle dieren goed kunnen beargumenteren. Maar wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan? Kunnen ze vrolijk zijn, verdrietig, angstig, boos, geil, speels, empathisch? Kom er alles over te weten tijdens de cursusdag “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” waarop psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas U een vrolijk en boeiend overzicht zal geven van wetenschappelijk onderzoek naar het gevoelsleven van dieren. De cursusdag wordt op zaterdag 28 oktober in Amsterdam georganiseerd. Bedoeld voor iedereen die meer wil weten over dieren.
Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij chimpansees en gorilla’s. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het analogiepostulaat. Geschiedenis van het denken van mensenover bewustzijn bij dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap. Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier. Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.
Omschrijving: Tijdens deze cursusdag gaat dr. Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Ook hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren een aantal hersenstructuren en neurochemische stoffen voor dezelfde emotionele systemen delen, zoals angst, agressie, sexuele lust,ouderlijke zorg en affectie, verdriet en speelsheid. Welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor gevoelens en emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening en troost bij dieren en vormen van gerichte hulp aan een ander in nood. En wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?
Voor dit in mei 2022 verschenen boek “Dierzaamheid” heeft Esteban Rivas het hoofdstuk “Het gevoelsleven van dieren” geschreven. Het hoofdstuk kan als voorbereiding voor deze cursusdag worden gelezen, maar dat is niet verplicht.
Voor wie? Deze cursusdag is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van dieren. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname.
Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de cursusdag kost 70 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 20 euro voor deelname aan de cursusdag.
Datum en tijd. De cursusdag wordt georganiseerd op zaterdag 28 oktober 2023 en begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.
Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer. Hulphonden zijn toegestaan in het gebouw.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursusdag liever online volgen? Dat kan, want deze cursusdag wordt ook in de vorm van een online cursus in 2 Zoom bijeenkomsten georganiseerd op dinsdag 31 oktober en donderdag 2 november.Klik hier voor alle informatie over deze online cursus.
Kijk op de Agenda pagina voor alle cursussen (fysiek en online) die in deze periode worden georganiseerd.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus. Vond de interactie ook heel fijn.”
“Ik heb enorm genoten van je cursus!”
“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”
“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”
“Boeiende spreker met een heel aangename stem. Dit is wel een aanrader… het zet je tot nadenken.”
“Ben jou zo dankbaar voor de cursus en de wijsheid die je overdraagt, je laat me zo nadenken, echt heel bijzonder.”
“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”
In april zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas de cursus “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” ook weer organiseren in een online versie. Deze zal plaatsvinden in de vorm van 2 Zoom bijeenkomsten op dinsdag4 april en donderdag6 april. Elke bijeenkomst zal 4 uur duren en plaatsvinden van 11.00 tot 15.00 uur. De cursus is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over de gevoelens en emoties van dieren.
Beschrijving cursus:
Wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan mensen? Kúnnen ze eigenlijk wel iets voelen en ervaren, hebben ze een bewustzijn? Dit boeiende vraagstuk staat al lange tijd in de belangstelling van wetenschappers en filosofen. Tijdens deze cursus gaat Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Ook hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren een aantal hersenstructuren en neurochemie voor dezelfde emotionele systemen delen, zoals angst, agressie, sexuele lust, zorg en affectie, verdriet en speelsheid. En welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening en troost bij dieren en vormen van gerichte hulp aan een ander in nood. Spelen spiegelneuronen een rol bij empathie? En wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?
Kennen dieren affectie en liefde?
Deel 1. Dinsdag 4 april 2023.
Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij chimpansees en gorilla’s. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het analogie postulaat. Geschiedenis van het denken van mensen over bewustzijn bij andere dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap.
Deel 2. Donderdag 6 april 2023.
Onderwerpen: Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier. Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.
Voor dit in mei 2022 verschenen boek “Dierzaamheid” heeft Esteban Rivas het hoofdstuk “Het gevoelsleven van dieren” geschreven. Het hoofdstuk kan als voorbereiding voor deze cursus worden gelezen, maar dat is niet verplicht.
Voor wie? De cursus is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van honden en allerlei andere dieren. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk digitaal certificaat van deelname.
Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de cursus kost 110 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 30 euro voor deelname aan de cursus.
Data en tijden. De cursus bestaat uit 2 Zoom bijeenkomsten op de volgende 2 data: dinsdag 4 april en donderdag 6 april 2023. Elke bijeenkomst begint om 11.00 en eindigt om 15.00 uur. Er zullen een drietal pauzes van 10 minuten per bijeenkomst zijn.
Benodigdheden voor deelname. Om deel te kunnen nemen aan deze online cursus heeft U een computer of tablet nodig, met een ingebouwde camera en microfoon. Daarnaast is een goed werkende internet verbinding van belang. Ook zult U vooraf het gratis programma Zoom Basic moeten downloaden via de webpagina http://www.zoom.us Als U zich heeft opgegeven, ontvangt U een uitgebreide uitleg hoe U Zoom moet downloaden en hoe U het programma tijdens de Zoom bijeenkomsten moet gebruiken.
Maximaal aantal deelnemers. We zullen tijdens deze cursus met maximaal 12 personen digitaal samenzijn. De docent en 11 deelnemers. Tijdens de Zoom bijeenkomsten zult U op Uw scherm dan Uzelf, de docent en de andere deelnemers kunnen zien en horen.
Opname cursus om deze later terug te kijken. De cursus zal worden opgenomen in de cloud van Zoom. Dit gebeurt om de deelnemers de mogelijkheid te geven om na afloop van de cursus deze nog eens terug te kunnen kijken. Ook kunnen deelnemers die onverwacht niet konden deelnemen aan 1 van de bijeenkomsten, of die technische problemen hadden, op die manier de bijeenkomsten terug kijken. Deelnemers kunnen tot 30 dagen na de cursus via een aparte link naar een Zoom webpagina met een wachtwoord toegang krijgen tot de opgenomen cursus. De deelnemers kunnen de cursus daarmee niet downloaden. Alles wat wordt opgenomen zal dus beperkt blijven tot de deelnemers en zal niet publiek worden gemaakt.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursus liever fysiek volgen? Dat kan, want de inhoud van deze cursus wordt in de vorm van 1 cursusdag ook fysiek georganiseerd in Amsterdam op zaterdag 1 april. Klik hier voor alle informatie over deze fysieke cursus.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus.”
“Ik heb enorm genoten van je cursus!”
“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”
“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”
“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”
Zijn mensen de enige dieren met gevoelens en emoties? Kunnen alleen wij mensen zaken als pijn en plezier voelen en ervaren of delen we die beleving met andere dieren? De wetenschappelijke studie van het gevoelsleven van mensen en andere dieren levert inmiddels heel veel informatie waarmee we de aanwezigheid van een gevoelsleven bij alle dieren goed kunnen beargumenteren. Maar wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan? Kunnen ze vrolijk zijn, verdrietig, angstig, boos, geil, speels, empathisch? Kom er alles over te weten tijdens de cursusdag “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” waarop psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas U een vrolijk en boeiend overzicht zal geven van wetenschappelijk onderzoek naar het gevoelsleven van dieren. De cursusdag wordt op zaterdag 1 april in Amsterdam georganiseerd. Bedoeld voor iedereen die meer wil weten over dieren.
Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij chimpansees en gorilla’s. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het analogiepostulaat. Geschiedenis van het denken van mensenover bewustzijn bij dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap. Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier. Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.
Aziatische olifant moeder en kalf
Omschrijving: Tijdens deze cursusdag gaat dr. Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Ook hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren een aantal hersenstructuren en neurochemie voor dezelfdeemotionele systemen delen, zoals angst, agressie, sexuele lust, ouderlijke zorg en affectie, verdriet en speelsheid. Welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor gevoelens en emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening en troost bij dieren en vormen van gerichte hulp aan een ander in nood. En wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?
Voor dit in mei 2022 verschenen boek “Dierzaamheid” heeft Esteban Rivas het hoofdstuk “Het gevoelsleven van dieren” geschreven. Het hoofdstuk kan als voorbereiding voor deze cursusdag worden gelezen, maar dat is niet verplicht.
Voor wie? Deze cursusdag is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van dieren. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname.
Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de cursusdag kost 70 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 20 euro voor deelname aan de cursusdag.
Datum en tijd. De cursusdag wordt georganiseerd op zaterdag 1 april 2023 en begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.
Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer. Gratis parkeren is mogelijk op de Gustav Mahlerlaan en de A.J. Ernstlaan. Hulphonden zijn toegestaan in het gebouw.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursusdag liever online volgen? Dat kan, want deze cursusdag wordt ook in de vorm van een online cursus in 2 Zoom bijeenkomsten georganiseerd op dinsdag 4 april en donderdag 6 april.Klik hier voor alle informatie over deze online cursus.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus. Vond de interactie ook heel fijn.”
“Ik heb enorm genoten van je cursus!”
“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”
“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”
“Boeiende spreker met een heel aangename stem. Dit is wel een aanrader… het zet je tot nadenken.”
“Ben jou zo dankbaar voor de cursus en de wijsheid die je overdraagt, je laat me zo nadenken, echt heel bijzonder.”
“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”
Op zaterdag 25 februari 2023 organiseert het Instituut voor Dieren in Filosofie en Wetenschap weer het populaire Kindercollege in Amsterdam, met als titel “Dieren kunnen ook denken en voelen,” speciaal voor kinderen in de leeftijd van 8 t/m 12 jaar met volwassen begeleiding. Het college is bedoeld voor alle kinderen die van dieren houden, die nieuwsgierig zijn en meer willen weten over de intelligentie en het gevoelsleven van dieren.
Beschrijving:
In dit kindercollege zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas op een eenvoudige en vrolijke manier een aantal boeiende ontdekkingen uit de wetenschap behandelen waaruit blijkt dat dieren net als mensen kunnen denken en voelen. We gaan in op de intelligentie van dieren: Hoe slim zijn honden? Hoeveel woorden kan een hond eigenlijk begrijpen? Hoe slim zijn apen en vogels? Waarover communiceren dieren met elkaar? Waarschuwen ze elkaar als er roofdieren aankomen? Welke dieren herkennen zichzelf in spiegels? En we gaan in op het gevoelsleven van dieren: Hebben dieren ook gevoelens en emoties? Bestaat er liefde en vriendschap tussen dieren? Hoe spelen dieren met elkaar en kunnen ze lachen? Troosten dieren elkaar? Wat voor leuke banden kunnen er bestaan tussen dieren die tot twee hele verschillende diersoorten horen? En kunnen dieren ook dronken worden? Dr. Rivas zal met interessante feiten aan komen zetten, boeiend voor zowel jong als oud, waardoor je een goed beeld krijgt van de vele overeenkomsten tussen mensen en andere dieren. Het college zal worden opgeluisterd met veel foto’s, filmpjes, en leuke dierengeluiden. Elk kind krijgt aan het einde van het college een vrolijk persoonlijk certificaat van deelname.
Voor wie? Het kindercollege is bedoeld voor kinderen van 8 t/m 12 jaar, met 1 of meer volwassenen als begeleiding.
Kosten. De kosten voor deelname zijn 10 euro per kind en 15 euro per volwassene. Dit onderwijs is BTWvrij.
Datum en tijd. Het college zal plaatsvinden op zaterdag 25 februari 2023. Het begint om 12.30 en eindigt om 14.30 uur (met daarin een korte pauze).
Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer. Gratis parkeren is mogelijk op de Gustav Mahlerlaan en de A.J. Ernstlaan.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Kennen dieren ook vriendschap en liefde?
Eerdere deelnemers over het kindercollege:
“Onze kinderen vonden het een hele leuke en ook leerzame middag, en dat kunnen wij alleen maar beamen.”
“Erg leuk en belangrijk. Het is goed om met dit soort activiteiten door te gaan om meer bewustzijn bij meer mensen te krijgen.”
“Mijn kind kon het goed volgen en is enthousiast als er nog een deel 2 komt.”
“Mijn kind vond het een leerzaam college. Hij vond het bijzonder om te zien dat dieren zo slim zijn.”
“Ik vind het super gaaf dat je dit organiseert, dit onbreekt super hard in het onderwijs.”
“Het was een leuk en leerzaam college, voor jong en oud!”
In januari zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas de cursus “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” ook organiseren in een online versie. Deze zal plaatsvinden in de vorm van 2 Zoom bijeenkomsten op dinsdag24 januari en donderdag26 januari. Elke bijeenkomst zal 4 uur duren en plaatsvinden van 11.00 tot 15.00 uur. De cursus is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over de gevoelens en emoties van dieren.
Beschrijving cursus:
Wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan mensen? Kúnnen ze eigenlijk wel iets voelen en ervaren, hebben ze een bewustzijn? Dit boeiende vraagstuk staat al lange tijd in de belangstelling van wetenschappers en filosofen. Tijdens deze cursus gaat Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Ook hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren een aantal hersenstructuren en neurochemie voor dezelfde emotionele systemen delen, zoals angst, agressie, sexuele lust, zorg en affectie, verdriet en speelsheid. En welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening en troost bij dieren en vormen van gerichte hulp aan een ander in nood. Spelen spiegelneuronen een rol bij empathie? En wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?
Kennen dieren affectie en liefde?
Deel 1. Dinsdag 24 januari 2023.
Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij chimpansees en gorilla’s. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het analogie postulaat. Geschiedenis van het denken van mensen over bewustzijn bij andere dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap.
Deel 2. Donderdag 26 januari 2023.
Onderwerpen: Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier. Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.
Voor dit in mei 2022 verschenen boek “Dierzaamheid” heeft Esteban Rivas het hoofdstuk “Het gevoelsleven van dieren” geschreven. Het hoofdstuk kan als voorbereiding voor deze cursus worden gelezen, maar dat is niet verplicht.
Voor wie? De cursus is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van honden en allerlei andere dieren. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk digitaal certificaat van deelname.
Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de cursus kost 110 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 30 euro voor deelname aan de cursus.
Data en tijden. De cursus bestaat uit 2 Zoom bijeenkomsten op de volgende 2 data: dinsdag 24 januari en donderdag 26 januari 2023. Elke bijeenkomst begint om 11.00 en eindigt om 15.00 uur. Er zullen een drietal pauzes van 10 minuten per bijeenkomst zijn.
Benodigdheden voor deelname. Om deel te kunnen nemen aan deze online cursus heeft U een computer of tablet nodig, met een ingebouwde camera en microfoon. Daarnaast is een goed werkende internet verbinding van belang. Ook zult U vooraf het gratis programma Zoom Basic moeten downloaden via de webpagina http://www.zoom.us Als U zich heeft opgegeven, ontvangt U een uitgebreide uitleg hoe U Zoom moet downloaden en hoe U het programma tijdens de Zoom bijeenkomsten moet gebruiken.
Maximaal aantal deelnemers. We zullen tijdens deze cursus met maximaal 12 personen digitaal samenzijn. De docent en 11 deelnemers. Tijdens de Zoom bijeenkomsten zult U op Uw scherm dan Uzelf, de docent en de andere deelnemers kunnen zien en horen.
Opname cursus om deze later terug te kijken. De cursus zal worden opgenomen in de cloud van Zoom. Dit gebeurt om de deelnemers de mogelijkheid te geven om na afloop van de cursus deze nog eens terug te kunnen kijken. Ook kunnen deelnemers die onverwacht niet konden deelnemen aan 1 van de bijeenkomsten, of die technische problemen hadden, op die manier de bijeenkomsten terug kijken. Deelnemers kunnen tot 30 dagen na de cursus via een aparte link naar een Zoom webpagina met een wachtwoord toegang krijgen tot de opgenomen cursus. De deelnemers kunnen de cursus daarmee niet downloaden. Alles wat wordt opgenomen zal dus beperkt blijven tot de deelnemers en zal niet publiek worden gemaakt.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursus liever fysiek volgen? Dat kan, want de inhoud van deze cursus wordt in de vorm van 1 cursusdag ook fysiek georganiseerd in Amsterdam op zaterdag 21 januari. Klik hier voor alle informatie over deze fysieke cursus.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus.”
“Ik heb enorm genoten van je cursus!”
“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”
“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”
“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”
Zijn mensen de enige dieren met gevoelens en emoties? Kunnen alleen wij mensen zaken als pijn en plezier voelen en ervaren of delen we die beleving met andere dieren? De wetenschappelijke studie van het gevoelsleven van mensen en andere dieren levert inmiddels heel veel informatie waarmee we de aanwezigheid van een gevoelsleven bij alle dieren goed kunnen beargumenteren. Maar wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan? Kunnen ze vrolijk zijn, verdrietig, angstig, boos, geil, speels, empathisch? Kom er alles over te weten tijdens de cursusdag “Voelende dieren – Het gevoelsleven van dieren” waarop psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas U een vrolijk en boeiend overzicht zal geven van wetenschappelijk onderzoek naar het gevoelsleven van dieren. De cursusdag wordt op zaterdag 21 januari in Amsterdam georganiseerd. Bedoeld voor iedereen die meer wil weten over dieren.
Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij chimpansees en gorilla’s. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het analogiepostulaat. Geschiedenis van het denken van mensenover bewustzijn bij dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap. Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier. Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.
Omschrijving: Tijdens deze cursusdag gaat dr. Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Ook hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren een aantal hersenstructuren en neurochemie voor dezelfdeemotionele systemen delen, zoals angst, agressie, sexuele lust, ouderlijke zorg en affectie, verdriet en speelsheid. Welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor gevoelens en emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening en troost bij dieren en vormen van gerichte hulp aan een ander in nood. En wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?
Voor dit in mei 2022 verschenen boek “Dierzaamheid” heeft Esteban Rivas het hoofdstuk “Het gevoelsleven van dieren” geschreven. Het hoofdstuk kan als voorbereiding voor deze cursusdag worden gelezen, maar dat is niet verplicht.
Voor wie? Deze cursusdag is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van dieren. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname.
Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de cursusdag kost 70 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 20 euro voor deelname aan de cursusdag.
Datum en tijd. De cursusdag wordt georganiseerd op zaterdag 21 januari 2023 en begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.
Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer. Gratis parkeren is mogelijk op de Gustav Mahlerlaan en de A.J. Ernstlaan. Hulphonden zijn toegestaan in het gebouw.
Wat voelen dieren?
Coronamaatregelen. De pandemie is nog niet voorbij, dus ook wij willen nog voorzichtigheid betrachten. Dat betekent dat wij aan de deelnemers zullen vragen zich te houden aan de basisregels (thuisblijven bij klachten, geen handen schudden, vaak de handen wassen, e.d.). Het dragen van een mondkapje is niet nodig, tenzij men dat zelf liever wil dragen. Ook zal er niet gewerkt worden met een coronatoegangsbewijs. Iedereen wordt gevraagd om zich vriendelijk en respectvol naar elkaar te gedragen en rekening te houden met elkaar. Mocht de overheid deze winter onverhoopt toch nog verdergaande maatregelen invoeren waardoor deze cursus fysiek niet kan doorgaan, dan geldt Uw betaling als een tegoedbon voor deelname aan een toekomstige fysieke cursus zodra dat weer mogelijk is of kunt U Uw cursusgeld terug ontvangen.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursusdag liever online volgen? Dat kan, want deze cursusdag wordt ook in de vorm van een online cursus in 2 Zoom bijeenkomsten georganiseerd op dinsdag 24 januari en donderdag 26 januari. Klik hier voor alle informatie over deze online cursus.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus. Vond de interactie ook heel fijn.”
“Ik heb enorm genoten van je cursus!”
“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”
“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”
“Boeiende spreker met een heel aangename stem. Dit is wel een aanrader… het zet je tot nadenken.”
“Ben jou zo dankbaar voor de cursus en de wijsheid die je overdraagt, je laat me zo nadenken, echt heel bijzonder.”
“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”
Nu de zalen van de universiteit weer beschikbaar zijn keert ook de cursus “Het gevoelsleven van dieren en onze ethiek ten opzichte van dieren” weer terug in fysieke vorm op zaterdagen 25 juni en 2 juli in Amsterdam. Het is voor het eerst sinds de pandemie begon dat we de tweede cursusdag, over dierethiek, weer fysiek kunnen organisere. Deze dag, over de verschillende stromingen in de dierethiek en de discussie daarover met de deelnemers, was namelijk lastig om online te organiseren. We zijn blij dat we deze cursusdag nu eindelijk weer fysiek kunnen aanbieden.
Wat voor gevoelens en emoties hebben andere dieren dan mensen? Kúnnen ze eigenlijk wel iets voelen en ervaren, hebben ze een bewustzijn? Dit boeiende vraagstuk staat al lange tijd in de belangstelling van wetenschappers en filosofen. De aanwezigheid of niet van bewustzijn en een gevoelsleven bij dieren heeft ook gevolgen voor onze dierethiek, de manier waarop wij mensen met deze dieren om zouden moeten gaan. Hoe moeten we onze mededieren behandelen als we weten dat ze net als wij voelende wezens zijn? Wat zijn de verschillende posities die er bestaan over onze morele relatie met andere dieren? Zijn sommige dieren moreel belangrijker dan andere? In deze 2-daagse cursus op zaterdagen25 juni en 2 juli zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas de uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek naar de gevoelens en emoties van dieren presenteren en behandelt hij de verschillende posities en stromingen binnen de dierethiek. De cursus is daarmee een geschikte introductie voor iedereen die meer wil weten over het bewustzijn en gevoelsleven van dieren en over de verschillende morele posities ten opzichte van onze mededieren. De cursus bestaat uit de volgende 2 cursusdagen, die ook afzonderlijk te volgen zijn.
Cursusdag 1: Bewustzijn, gevoelens en emoties bij dieren. Zaterdag 25 juni 2022.
Onderwerpen: Behandeling van het onderzoek van Rivas naar aangeleerde emotie-gebaren bij chimpansees en gorilla’s. Definitie en kenmerken van bewustzijn. Het anlogiepostulaat. Geschiedenis van het denken van mensenover bewustzijn bij dieren. Antropomorfisme, antroponegatie en antropofobie. Gevoelens, emoties en hersenen: Inleiding tot de affectieve neurowetenschap. Empathie bij dieren: emotionele besmetting, gerichte hulp, verzoening en troost. Rouw bij dieren. Speelsheid en plezier. Verdere gevoelens en emoties bij dieren: trauma’s, jaloezie, trots, schaamte, schuldgevoel, dankbaarheid, wraak, etc. Veranderde bewustzijnstoestanden bij dieren: dromen en onder invloed zijn van drugs.
Aziatische olifant moeder en kalf
Omschrijving: Tijdens deze cursusdag gaat dr. Esteban Rivas in op de vraag of andere dieren net als mensen bewustzijn hebben, dat wil zeggen het vermogen om positieve en negatieve dingen te beleven en te ervaren, zoals pijn en plezier. Zijn dieren robotten zonder beleving of ervaren dieren sensaties en andere zaken net als wij bewust? De Franse filosoof René Descartes beweerde dat dieren geen bewustzijn konden bezitten. Ook het behaviorisme binnen de psychologie leidde ertoe dat het onderwerp bewustzijn taboe werd verklaard. Ook hedentendage zijn er nog denkers die geen bewustzijn toeschrijven aan dieren, vaak op grond van afwezigheid van ‘hogere’ cognitieve vermogens en taal. Daartegenover staan posities die de aanwezigheid van bewustzijn beargumenteren op grond van de analogieredenering en nauwkeurige studie van het zenuwstelsel en het gedrag van dieren. Zo zal Rivas de affectieve neurowetenschap van Jaak Panksepp behandelen, waaruit blijkt dat we met andere dieren een aantal hersenstructuren en neurochemie voor dezelfdeemotionele systemen delen, zoals angst, agressie, sexuele lust, zorg en affectie, verdriet en speelsheid. Welke rol speelt het hormoon oxytocine bij het sociale gedrag van dieren? Rivas zal ook zijn eigen onderzoek behandelen naar het gebruik van emotie-gebaren door grote mensapen. Daarnaast zal er worden ingegaan op de concrete emoties van honden en allerlei andere dieren. Wat voor gevoelens en emoties kennen ze? Plezier, pijn, jaloezie, schuldgevoel, dankbaarheid? En zien we bij dieren ook gevoelens als trots, schaamte of wraak? Welke dieren lijken te rouwen om overleden soortgenoten? Kunnen ratten, honden en apen lachen en hebben ze humor? Kunnen dieren trauma’s oplopen? Hebben dieren ook een empathisch gevoel voor de ander? We zullen ingaan op emotionele besmetting en de vele recente studies naar besmettelijk geeuwen tussen dieren onderling. Ook kijken we naar verzoening en troost bij dieren en vormen van gerichte hulp aan een ander in nood. Spelen spiegelneuronen een rol bij empathie? En wat voor overeenkomsten bestaan er tussen mensen en andere dieren wat betreft het hebben van veranderde bewustzijnstoestanden, zoals dromen en het onder invloed zijn van psychofarmaca en drugs?
Cursusdag 2: Inleiding tot de dierethiek. Zaterdag 2 juli 2022.
Onderwerpen: Geschiedenis moreel denken over dieren. Utilisme: Peter Singer en dierenbevrijding. Deontologie: Tom Regan en dierenrechten. Bewustzijn als kriterium voor gelijkheid: egalitarisme en abolitionisme. De mens als moreel belangrijkste wezen. Feministische zorg dierethiek. Biocentrisme of Deep ecology. Het Great Ape Project en het Nonhuman Rights Project.
Omschrijving: Tijdens deze cursusdag zal dr. Rivas een overzicht geven van de belangrijkste stromingen op het gebied van de dierethiek. Na een korte uiteenzetting over filosofie en ethiek en een bespreking van de geschiedenis van het morele denken over dieren komen de belangrijkste hedendaagse filosofen aan bod. Peter Singer met zijn utilistische ethiek gericht op dierenbevrijding. Tom Regan die vanuit de deontologische ethiek pleit voor dierenrechten. Filosofen die de aanwezigheid van bewustzijn als voldoende voorwaarde voor morele consideratie zien en een egalitarisme tussen dieren en een abolitionisme van al het diergebruik voorstaan, zoals Gary Francione. Filosofen die een moreel onderscheid maken tussen mensen en andere dieren op grond van het menselijk taalvermogen, zoals Peter Carruthers. De feministische dierethiek die met de begrippen zorg en dialoog naar dieren kijkt. En het biocentrisme en de deep ecology, waar mensen en andere dieren onderdeel zijn van de biosfeer. Vragen die hierbij behandeld zullen worden zijn o.a.: Is het hebben van zelfbewustzijn van belang voor de manier waarop een dier behandeld dient te worden? Zijn sommige dieren vervangbaar? Wanneer is er sprake van speciesisme of soortisme, discriminatie op grond van soort? Wat zijn de argumenten voor gelijkheid tussen alle dieren? Hebben alle levende wezens een inherente waarde? Wat moet je doen als je in een reddingsboot zit met 3 andere mensen en 1 hond en eentje moet overboord omdat de boot dreigt te zinken? Tenslotte worden ook de recente projecten behandeld om sommige, meer op mensen lijkende dieren zoals mensapen, dolfijnen en olifanten gelijke rechten te geven: het Great Ape Project en het Nonhuman Rights Project. Is dat wel de juiste benadering? Zijn we dan niet alsnog bezig alle dieren langs de menselijke meetlat te leggen? En in hoeverre is intelligentie wel een moreel relevant vermogen? De deelnemers aan deze cursusdag kunnen vantevoren hun morele dilemma’s of vraagstukken toesturen waar zij mee in aanraking komen of vragen over hebben. Deze dilemma’s gaan dan gezamenlijk besproken worden waarbij we de verschillende stromingen uit de dierethiek zullen toepassen op de dilemma’s.
Voor wie? Deze cursus is bedoeld voor alle mensen die hun kennis willen vergroten over het bewustzijn, de gevoelens en emoties van honden en allerlei andere dieren, en die meer kennis willen verkrijgen en willen nadenken over dierethiek. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. Cursisten die alleen 1 cursusdag volgen krijgen een deelcertificaat.
Voertaal: De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn.
Kosten. Deelname aan de volledige cursus kost 130 euro. Deze cursus wordt een paar keer jaar georganiseerd. Men kan dan ook alleen deelnemen aan 1 van de 2 cursusdagen en de ontbrekende cursusdag later in het jaar volgen. Deelname aan een afzonderlijke cursusdag kost 65 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 40 euro voor de volledige cursus of 20 euro per afzonderlijke cursusdag.
Data en tijden. De cursus bestaat uit twee zaterdagen: 25 juni en 2 juli 2022. Elke cursusdag begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.
Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer. Gratis parkeren is mogelijk op de Gustav Mahlerlaan en de A.J. Ernstlaan. Hulphonden zijn toegestaan in het gebouw.
Coronamaatregelen. De pandemie is nog niet voorbij, dus ook wij willen nog voorzichtigheid betrachten. Dat betekent dat wij aan de deelnemers zullen vragen zich te houden aan de basisregels (thuisblijven bij klachten, geen handen schudden, vaak de handen wassen, e.d.). Daarnaast zullen we tijdens de cursus het advies van de overheid volgen om nog steeds 1,5 meter afstand te houden. Het dragen van een mondkapje is niet nodig, tenzij men dat zelf liever wil dragen. Ook zal er niet gewerkt worden met een coronatoegangsbewijs. Tenslotte wordt iedereen gevraagd om zich vriendelijk en respectvol naar elkaar te gedragen en rekening te houden met elkaar.
Maximaal aantal deelnemers. Aangezien we de 1,5 meter afstand nog zullen aanhouden, geldt er voor deze cursus een maximum van 20 personen. De cursus zal worden gegeven in een collegezaal waar normaal 60 mensen in kunnen. Door een maximum van 20 mensen in te stellen kan iedereen een zitplaats hebben en toch 1,5 meter afstand van elkaar houden. Mensen uit hetzelfde huishouden hoeven natuurlijk geen afstand van elkaar te houden.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Wilt U deze cursus liever online volgen? Dat kan alleen voor het onderdeel over het gevoelsleven van dieren (cursusdag 1). Daarover wordt een online cursus georganiseerd in de vorm van 2 Zoom bijeenkomsten op dinsdag 28 juni en donderdag 30 juni. Klik hier voor alle informatie over deze online cursus.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met 1 of meerdere dieren; dierenartsen en paraveterinairen; medewerkers van Dierenbescherming, WereldNatuurFonds en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; studenten psychologie, biologie, filosofie, biotechnologie, Animal Sciences en Dier(gezondheid) en Management; honden-, katten- en andere dierengedragstherapeuten; eigenaren en medewerkers van hondenscholen; medewerkers van hondenuitlaatservices; milieu adviseurs; medewerkers dierentuinen; medewerkers dierenopvangcentra en dierenasiels; omnivoren, vegetariërs en veganisten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Heel erg bedankt voor de interessante en plezierige cursus. Vond de interactie ook heel fijn.”
“Ik heb enorm genoten van je cursus!”
“Vond het zeer geslaagd. Onverwacht en inspirerend.”
“Meer weten over het gevoelsleven van dieren? Dan wordt deze cursus warm aanbevolen!”
“Boeiende spreker met een heel aangename stem. Dit is wel een aanrader… het zet je tot nadenken.”
“Ben jou zo dankbaar voor de cursus en de wijsheid die je overdraagt, je laat me zo nadenken, echt heel bijzonder.”
“Wat mij betreft een ‘must’ voor iedereen die (al is het zijdelings) werkt met dieren of anderszins verantwoordelijk is voor het welzijn van dieren.”
Instituut voor Dieren in Filosofie en Wetenschap 