In oktober zal psycholoog en filosoof dr. Rivas een 2-daagse cursus presenteren over de intelligentie en het gevoelsleven van kippen, varkens, runderen, paarden, schapen en geiten. Dieren waar eigenlijk nog maar weinig over bekend is en waarover pas de afgelopen jaren nieuw wetenschappelijk onderzoek wordt verricht. De cursus vindt plaats in Amsterdam en zal op zaterdagen 17 en 24 oktober 2020 worden georganiseerd. Voor de meeste mensen zijn al deze dieren behoorlijk onbekend en heeft men vaak geen idee dat ze individuen zijn met een behoorlijke intelligentie en een boeiend gevoelsleven. Vaak ‘ontmoeten’ mensen deze dieren alleen als ze op hun etensbord liggen. Ook voor wetenschappers waren deze dieren lange tijd niet interessant, omdat men dacht dat ze maar een heel beperkte intelligentie of cognitie zouden hebben. De laatste jaren zien we echter een grote toename aan onderzoek van deze dieren, met soms verrassende resultaten. Zo blijken paarden, varkens en geiten net als honden een goed begrip te hebben van de communicatie van mensen en letten ze op de aandacht van de mens wanneer ze bijvoorbeeld diens hulp willen inroepen. Kuikens blijken in staat te zijn om te tellen en te rekenen. Schapen en koeien kunnen goed verschillende gezichten van elkaar onderscheiden, waarvan men tot dan toe dacht dat dat een uniek menselijk vermogen was. Paarden en geiten zijn in staat om de emoties in verschillende menselijke gezichtsuitdrukkingen te begrijpen. Hennen blijken bezorgd om het welzijn van hun kuikens. Tijdens deze cursus krijgt U dan ook een nadere kennismaking met deze dieren doordat we de uitkomsten zullen behandelen van wetenschappelijk onderzoek naar hun intelligentie en gevoelsleven. Het zal in deze cursus niet gaan om onderzoek naar het welzijn van deze dieren die vaak worden ingezet als productiedieren, of om studies die proberen het welzijn van deze dieren in de veeteelt te verbeteren. De focus van de cursus zal meer fundamenteel zijn en liggen op de aard van al deze dieren als denkende en voelende wezens, zodat U een beter beeld krijgt van deze meer onbekende dieren. Al deze dieren worden vaak “productiedieren” of “boerderijdieren” genoemd, omdat mensen ze houden voor de productie van dierlijke producten. Tijdens deze cursus krijgt U een heel ander beeld van deze dieren, doordat we in zullen gaan op hun intelligentie, hun gevoelens en hun emoties.
De cursus bestaat uit de volgende 2 cursusdagen, die ook afzonderlijk kunnen worden gevolgd:
Cursusdag 1. Intelligentie. Zaterdag 17 oktober 2020.
Onderwerpen: Oorsprong. Sociaal leven in het wild. Domesticatie. Basale cognitie: object permanentie. Categorisatie en relationeel denken. Numerieke vermogens. Tijd waarneming. Lange termijn geheugen. Ruimtelijke cognitie. Fysieke cognitie. Communicatie en taalonderzoek. Zelfbewustzijn. Anticipatie en zelfbeheersing. Herkenning van individuen. Gezichtsherkenning.
Omschrijving: We beginnen met een overzicht van de oorsprong en het sociale leven van deze dieren in het wild (groepsleven, dominantie, activiteitsgebied) en hun domesticatie door mensen. Hoe oud zijn de oudst bekende individuen van deze diersoorten geworden? Vervolgens kijken we naar studies omtrent basale vermogens zoals object-permanentie, categorisatie en concepten als “groter/kleiner.” Wat voor numerieke vaardigheden hebben deze dieren, kunnen ze tellen? Hoe is hun tijd waarneming en hoe goed is hun lange termijn geheugen? Waaruit bestaat de ruimtelijke en fysieke cognitie van deze dieren? Kunnen ze goed navigeren in de ruimte en snappen ze puzzeldozen? Kunnen varkens computerspelletjes spelen? Waaruit bestaat het vocale communicatieve repertoire van kippen? We behandelen de 25 verschillende roepen die bij hen zijn vastgesteld. Kunnen varkens gebaren begrijpen waarmee mensen voorwerpen aangeven? Wat is er bekend over zelfbewustzijn bij deze dieren? Begrijpen varkens de werking van een spiegel? Kunnen paarden zichzelf herkennen in een spiegel? Anticiperen kippen en varkens op de toekomst? Zijn kippen, geiten en varkens in staat tot zelfbeheersing, door niet meteen op voer af te gaan? Hoe herkennen al deze dieren elkaar als individu? Herkennen ze ook bekende mensen? Begint de herkenning van moeder en kind bij deze dieren al vroeg? Kunnen deze dieren gezichten van verschillende soortgenoten en mensen onderscheiden?
Cursusdag 2. Intelligentie en gevoelsleven. Zaterdag 24 oktober 2020.
Onderwerpen: Sociaal leren en imitatie. Begrip van de geest van een ander: Theory of Mind. Bedrog. Het gevoelsleven: affectieve neurowetenschap. Smaak. Angst. Lust en sexleven. Ouderlijke zorg en affectie of liefde. Rouw. Speelsheid. Cognitieve bias. Herkenning emotie in gezichtsuitdrukkingen. Emotionele besmetting. Empathie. Veranderde bewustzijnstoestanden.
Omschrijving: Wat zijn de vermogens van deze dieren op het gebied van sociaal leren en imitatie? Kunnen ze iets leren door een soortgenoot of een mens te observeren? En hebben deze dieren ook een idee van de ander als geestelijk wezen: begrijpen ze iets van de intenties en aandacht van een ander? Snappen ondergeschikte geiten wat een dominante geit kan zien? Gebruiken hanen de voedselroep soms bedrieglijk? Letten ondergeschikte hanen er bij het hofmaken op of de dominante haan aanwezig is? Bewegen ondergeschikte varkens weg van voerlokaties als er een dominant varken in de buurt is die hen van dat voer kan verdrijven? Begrijpen deze dieren onze menselijke communicatieve signalen zoals wijzen? En hoe maken deze dieren zelf aan mensen duidelijk wat ze willen? Vervolgens gaan we uitgebreid in op het gevoelsleven van deze dieren: Welke gevoelens en emoties hebben ze? Hoe ziet het sexleven van deze dieren eruit? En als we naar deze dieren in het wild kijken, wat voor ouderlijke zorg zien we dan tussen ouderdieren en hun kinderen? Hoe lang blijven kinderen bij hun ouders? Hebben deze dieren voorkeuren voor sommige soortgenoten en mogen we dus van vriendschap en affectie spreken bij deze dieren? Rouwen ze ook bij het overlijden van een dierbare? Waaruit bestaat de speelsheid van deze dieren? Worden ze optimistisch of pessimistisch na een positieve of negatieve emotionele ervaring en hebben ze net als mensen dan een cognitieve bias? Kunnen paarden, schapen en geiten de emotie in de gezichtsuitdrukkingen van soortgenoten en mensen lezen? En zien we bij deze dieren ook vormen van emotionele besmetting en zelfs empathisch gedrag? Zijn schapen ook onderhevig aan besmettelijk geeuwen? Bestaat er verzoening en troost bij deze dieren? Zijn hennen betrokken betrokken bij het welzijn van hun kuikens? Hoeveel uur per dag slapen deze dieren en dromen ze dan? En kunnen ze net als mensen onder invloed zijn van drugs en daar plezier aan beleven?
Voor wie? De cursus is geschikt voor iedereen die meer wil weten over de intelligentie en het gevoelsleven van kippen, varkens, runderen, paarden, schapen en geiten. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. De voertaal tijdens de cursus is Nederlands. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. Cursisten die alleen 1 cursusdag volgen krijgen een deelcertificaat. Tenslotte is er geen voorwaarde om vegetariër of veganist te zijn om deel te kunnen nemen aan deze cursus, iedereen is welkom.
Kosten. Deelname aan de volledige cursus kost 130 euro. Deze cursus wordt een paar keer jaar georganiseerd. Men kan dan ook alleen deelnemen aan 1 van de 2 cursusdagen en de ontbrekende cursusdag later in het jaar volgen. Deelname aan een afzonderlijke cursusdag kost 65 euro. Dit onderwijs is BTWvrij.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 40 euro voor de volledige cursus of 20 euro per afzonderlijke cursusdag.
Data en tijden. De cursus bestaat uit twee zaterdagen: 17 en 24 oktober 2020. Elke cursusdag begint om 11.30 en eindigt om 16.30 uur. De cursus wordt zonder lunch gegeven.
Locatie: Hoofdgebouw universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. Deze locatie is goed te bereiken met auto en openbaar vervoer. Gratis arkeren is mogelijk op de Gustav Mahlerlaan en de A.J. Ernstlaan.
Maatregelen i.v.m. de corona crisis: In verband met de crisis rondom het corona virus worden de ontwikkelingen goed bijgehouden en zullen we ons houden aan de officiële maatregelen die de regering afkondigt. Er is een mogelijkheid dat er ook deze herfst nog geen evenementen kunnen worden georganiseerd en dat de universiteit nog gesloten is. In dat geval zal de cursus worden verplaatst naar het Winterprogramma 2021 en geldt Uw betaling als een voucher of tegoedbon voor deelname aan de cursus op een toekomstige datum. Daarnaast is er de mogelijkheid dat evenementen deze herfst wel kunnen doorgaan, maar dat we ons dan nog wel moeten houden aan maatregelen zoals het minimaal 1,5 meter afstand houden van elkaar. Dan zal de cursus wel doorgaan, maar zullen we een collegezaal gebruiken die groot genoeg is om wel 2 meter of meer afstand van elkaar te kunnen houden. U zult tezijnertijd ingelicht worden van de stand van zaken ruim voor aanvang van de cursus.
Aanmelden: U kunt zich eenvoudig opgeven door een emailbericht te sturen naar estebanyes@gmail.com of door onderstaand formulier in te vullen en te verzenden. U krijgt dan een emailbericht toegestuurd met daarin alle praktische details en een factuur voor Uw administratie.
Eerdere deelnemers aan deze cursus waren: mensen die samenleven met kippen, varkens, runderen, paarden, geiten, schapen of andere dieren; medewerkers van opvangcentra en kinderboerderijen; medewerkers van de Dierenbescherming en andere dierenorganisaties; mensen van de “dierenpolitie”; medewerkers van de veehouderij; studenten Diergezondheid en Management; docenten diergedrag hogescholen; dierengedragstherapeuten en paardencoachen; omnivoren, vegetariërs en veganisten.
Eerdere deelnemers over deze cursus:
“Was weer een bijzonder leerzame cursus! Een cursus die in mijn optiek voor iedereen interessant is. Dank!”
“Het was zeer de moeite waard: een aanrader!”
“Bedankt voor de inspirerende cursus en ik verheug me weer op een volgende cursus.”
“Wederom een boeiende cursus met een hele leuke gezellige presentator! Top!”
Eind 2018 presenteerde psycholoog en filosoof dr. Rivas een nieuwe cursusdag over de intelligentie en het gevoelsleven van kippen, varkens, runderen, paarden, schapen en geiten. Dieren waar eigenlijk nog maar weinig over bekend is en waarover pas de afgelopen jaren nieuw wetenschappelijk onderzoek wordt verricht. Inmiddels is deze cursus uitgebreid met nieuw materiaal en beslaat deze nu 2 cursusdagen. De cursus vindt plaats in Amsterdam en zal op zaterdagen 18 en 25 april 2020 worden georganiseerd. Voor de meeste mensen zijn al deze dieren behoorlijk onbekend en heeft men vaak geen idee dat ze individuen zijn met een behoorlijke intelligentie en een boeiend gevoelsleven. Vaak ‘ontmoeten’ mensen deze dieren alleen als ze op hun etensbord liggen. Ook voor wetenschappers waren deze dieren lange tijd niet interessant, omdat men dacht dat ze maar een heel beperkte intelligentie of cognitie zouden hebben. De laatste jaren zien we echter een grote toename aan onderzoek van deze dieren, met soms verrassende resultaten. Zo blijken paarden, varkens en geiten net als honden een goed begrip te hebben van de communicatie van mensen en letten ze op de aandacht van de mens wanneer ze bijvoorbeeld diens hulp willen inroepen. Kuikens blijken in staat te zijn om te tellen en te rekenen. Schapen en koeien kunnen goed verschillende gezichten van elkaar onderscheiden, waarvan men tot dan toe dacht dat dat een uniek menselijk vermogen was. Paarden en geiten zijn in staat om de emoties in verschillende menselijke gezichtsuitdrukkingen te begrijpen. Hennen blijken bezorgd om het welzijn van hun kuikens. Tijdens deze cursus krijgt U dan ook een nadere kennismaking met deze dieren doordat we de uitkomsten zullen behandelen van wetenschappelijk onderzoek naar hun intelligentie en gevoelsleven. Het zal in deze cursus niet gaan om onderzoek naar het welzijn van deze dieren die vaak worden ingezet als productiedieren, of om studies die proberen het welzijn van deze dieren in de veeteelt te verbeteren. De focus van de cursus zal meer fundamenteel zijn en liggen op de aard van al deze dieren als denkende en voelende wezens, zodat U een beter beeld krijgt van deze meer onbekende dieren. Al deze dieren worden vaak “productiedieren” of “boerderijdieren” genoemd, omdat mensen ze houden voor de productie van dierlijke producten. Tijdens deze cursusdag krijgt U een heel ander beeld van deze dieren, doordat we in zullen gaan op hun intelligentie, hun gevoelens en hun emoties.
De cursus bestaat uit de volgende 2 cursusdagen, die ook afzonderlijk kunnen worden gevolgd:
Cursusdag 2. Sociale intelligentie en gevoelsleven. Zaterdag 25 april 2020.
Voor wie? De cursus is geschikt voor iedereen die meer wil weten over de intelligentie en het gevoelsleven van kippen, varkens, runderen, paarden, schapen en geiten. Daarnaast is de cursus ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. Cursisten die alleen 1 cursusdag volgen krijgen een deelcertificaat. Tenslotte is er geen voorwaarde om vegetariër of veganist te zijn om deel te kunnen nemen aan deze cursus, iedereen is welkom.
Korting voor mensen met minder draagkracht. Voor mensen met minder draagkracht, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 40 euro voor de volledige cursus of 20 euro per afzonderlijke cursusdag.
Op zaterdag 22 februari 2020 zal psycholoog en filosoof dr. Esteban Rivas een cursusdag organiseren over vissen, dieren die voor de meeste mensen behoorlijk onbekend zijn. Vissen waren de eerste gewervelde dieren, dieren die een wervelkolom hebben. Er bestaan tienduizenden verschillende vissoorten, van haaien en roggen, guppies en poetsvissen, tot en met karpers, cichliden en zalmen. Vissen vallen ook onder de “productiedieren” en worden massaal gevangen of gekweekt voor menselijke consumptie. De aard van deze dieren is lange tijd onbekend geweest en men dacht dat ze enorm zouden verschillen van zoogdieren. In de afgelopen decennia zien we dat de wetenschap meer interesse begint te krijgen voor de intelligentie en het gevoelsleven van vissen. Uit nieuw onderzoek blijkt dat deze dieren helemaal niet zoveel van zoogdieren verschillen en dat ook vissen een prima intelligentie en een interessant gevoelsleven hebben. Zo blijken sommige vissen, zoals guppies, in staat te zijn om te tellen. Weer andere vissoorten zijn net als mensen ontvankelijk voor optische illusies. Vissen hebben een prima lange termijn geheugen en kunnen zich op verschillende manieren goed oriënteren bij het navigeren in de ruimte. Sommige vissen kunnen voorwerpen als werktuigen gebruiken. Zo zijn schuttersvissen in staat om een straal water tegen een prooi boven het water te schieten, waardoor deze in het water valt en gebruiken daarbij allerlei berekeningen. En recent is duidelijk geworden dat zelfs kleine poetsvissen zichzelf kunnen herkennen in een spiegel, iets wat tot dan toe alleen was gebleken bij mensapen, dolfijnen, olifanten en eksters. Nieuwe studies geven aan dat het brein van vissen structuren en stoffen bezit die vergelijkbaar zijn met die van zoogdieren en vogels en die verantwoordelijk zijn voor gevoelens en emoties. Het sexleven van vissen kan allerlei vormen aannemen en zo bestaan er hermafrodieten: vissen die gelijktijdig of achtereenvolgens mannelijk of vrouwelijk zijn. Ouderlijke zorg blijkt bij een kwart van alle vissoorten voor te komen. Deze cursusdag zal U dan ook nader kennis laten maken met de intelligentie en de gevoelens van deze zwemmende mededieren.
Voor wie? De cursusdag is geschikt voor iedereen die meer wil weten over de intelligentie en het gevoelsleven van vissen. Daarnaast is de cursusdag ook zeer geschikt voor mensen die professioneel met dieren werken en voor studenten van verschillende opleidingen. Een specifieke vooropleiding is niet vereist. Wel is het handig als men passief Engels kan begrijpen, aangezien niet alle filmpjes die zullen worden getoond ondertiteld zijn. Alle deelnemers krijgen na afloop een persoonlijk certificaat van deelname. Tenslotte is er geen voorwaarde om vegetariër of veganist te zijn om deel te kunnen nemen aan deze cursusdag. Iedereen is welkom.
Cursusdag 2. Intelligentie en gevoelsleven. Zaterdag 1 februari 2020.
Omschrijving: We beginnen met een kort overzicht van de oorsprong en het sociale leven van deze dieren in het wild en hun domesticatie door mensen. Vervolgens kijken we naar studies omtrent basale vermogens zoals object-permanentie, categorisatie en concepten als “groter/kleiner.” Wat voor numerieke vaardigheden hebben deze dieren, kunnen ze tellen? Hoe goed is hun lange termijn geheugen? Waaruit bestaat de ruimtelijke en fysieke cognitie van deze dieren? Wat voor boeiende communicatie zien we bij de alarmkreten van kippen? Gebruiken hanen de voedselroep soms bedrieglijk? Kunnen varkens gebaren begrijpen waarmee mensen voorwerpen aangeven? Kunnen paarden zichzelf herkennen in een spiegel? Anticiperen kippen en varkens op de toekomst? Hoe herkennen al deze dieren elkaar als individu? Begint de herkenning van moeder en kind bij deze dieren al vroeg? Kunnen ze gezichten van verschillende soortgenoten en mensen onderscheiden? Wat zijn de vermogens van deze dieren op het gebied van sociaal leren en imitatie? Kunnen ze iets leren door een soortgenoot of een mens te observeren? En hebben deze dieren ook een idee van de ander als geestelijk wezen: begrijpen ze iets van de intenties en aandacht van een ander? Snappen ondergeschikte geiten wat een dominante geit kan zien? Letten ondergeschikte hanen er bij het hofmaken op of de dominante haan aanwezig is? Begrijpen deze dieren onze menselijke communicatieve signalen zoals wijzen? En hoe maken deze dieren zelf aan mensen duidelijk wat ze willen? Welke gevoelens en emoties hebben deze dieren? Hoe ziet het sexleven van deze dieren eruit? En als we naar deze dieren in het wild kijken, wat voor ouderlijke zorg zien we dan tussen ouderdieren en hun kinderen? Hoe lang blijven kinderen bij hun ouders? Hebben deze dieren voorkeuren voor sommige soortgenoten en mogen we dus van vriendschap en affectie spreken bij deze dieren? Rouwen ze ook bij het overlijden van een dierbare? Waaruit bestaat de speelsheid van deze dieren? Worden ze optimistisch of pessimistisch na een positieve of negatieve emotionele ervaring en hebben ze net als mensen dan een cognitieve bias? Kunnen paarden, schapen en geiten de emotie in de gezichtsuitdrukkingen van soortgenoten en mensen lezen? En zien we bij deze dieren ook vormen van emotionele besmetting en zelfs empathisch gedrag? Zijn schapen ook onderhevig aan besmettelijk geeuwen? Bestaat er verzoening en troost bij deze dieren? Zijn hennen betrokken betrokken bij het welzijn van hun kuikens?
Om de titel van deze cursusdag niet al te lang te maken worden er alleen kippen, koeien en varkens genoemd, maar we zullen ook de volgende andere dieren behandelen: paarden, schapen en geiten. Al deze dieren worden vaak “productiedieren” of “boerderijdieren” genoemd, omdat mensen ze houden voor de productie van dierlijke producten. Tijdens deze cursusdag krijgt U een heel ander beeld van deze dieren, doordat we in zullen gaan op hun intelligentie, hun gevoelens en hun emoties.
Korting voor minder draagkrachtigen. Voor minder draagkrachtigen, dat wil zeggen, mensen die moeten rondkomen van een inkomen rond het sociale minimum, bestaat er een speciale korting. Men betaalt dan 50 euro voor de volledige cursus of 25 euro per afzonderlijke cursusdag.
Instituut voor Dieren in Filosofie en Wetenschap 